Zapewnienie mieszkania pracownikowi oddelegowanemu nie stanowi dla niego przychodu

Nieodpłatne mieszkanie dla pracownika oddelegowanego nie jest wliczane do jego wynagrodzenia, a więc firma, z której jest oddelegowywany, nie musi odprowadzać zaliczki na PIT. Bez znaczenia pozostaje kwestia tego, czy oddelegowanie miało miejsce za granicę, czy też do innego miejsca w kraju. Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny.

Delegowany pracownik – kim jest? 

Pracownik delegowany to pracownik wysłany za granicę bądź do innego miejsca w kraju w celu wykonywania powierzonej przez pracodawcę delegującego pracy. Taki pracownik utrzymuje stosunek pracy łączący go z pracodawcą przez cały okres delegowania. Jest to czasowa migracja zarobkowa, podczas której pracownik nie traci więzi ekonomicznej ze swoim krajem. O zasadach oddelegowywania pracowników do Polski pisaliśmy szerzej w artykule Zmiana progów minimalnych wynagrodzeń pracowników delegowanych do Polski.

Delegowany pracownik – gdzie mieszka?

Oddelegowanie pracownika za granicę bądź do innego miejsca w kraju z oczywistych względów wiąże się z koniecznością zapewnienia mu mieszkania. Pracodawca delegujący udostępnia pracownikowi bezpłatne zakwaterowanie albo pokrywa jego koszty. Oddelegowany pracownik często nie ma wpływu na wybór miejsca zakwaterowania, warunków lokalowych, w jakich odbywa się to zakwaterowanie, a także na to, z kim jest w danym miejscu zakwaterowany oraz ile osób jest zakwaterowanych razem z nim. Rozstrzygnięcie tych kwestii należy do decyzji pracodawcy delegującego. 

Delegowany pracownik – czyj interes?

Zapewnione przez pracodawcę delegującego mieszkanie pracownik wykorzystuje wyłącznie celu wykonania swoich obowiązków pracowniczych. Zapewnienie pracownikom delegowanym usług zakwaterowania leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników delegowanych. Gdyby bowiem pracownik nie został oddelegowany, to nie byłoby żadnego powodu do korzystania z lokali mieszkalnych za granicą poza tym, że właśnie tam przez jakiś czas musi wykonywać obowiązki powierzone mu przez pracodawcę.

Delegowany pracownik – zdanie sądu

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wynajęcie kwatery i jej nieodpłatne udostępnienie oddelegowanemu pracownikowi ma na względzie ewidentnie interes pracodawcy. Istotne okazało się także orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, które wypracowało trzy warunki konieczne do uznania świadczenia nieodpłatnego za przychód pracownika w rozumieniu ustawy o PIT:

1. świadczenie musi być spełnione za dobrowolną zgodą pracownika;
2. musi ono leżeć w jego interesie i przynieść mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku;
3. korzyść musi być wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi.

NSA zwrócił uwagę na to, że wskazane przez TK warunki muszą być spełnione łącznie. O ile pierwszy warunek jest spełniony, gdyż pracownik delegowany wyraża zgodę na delegowanie poprzez stosowne zapisy w umowie o pracę, o tyle do spełnienia drugiego, a w konsekwencji też trzeciego warunku zdaniem Sądu nie dochodzi w sytuacji delegowania pracownika. Pracodawca delegujący uzyskuje korzyść w postaci realizacji kontraktu, co nie byłoby przecież możliwe bez oddelegowanych pracowników, więc koszty zakwaterowania są pokrywane w interesie pracodawcy.

Ponadto NSA powołał się także na unijne dyrektywy, zgodnie z którymi elementami wynagrodzenia pracownika nie mogą być m.in. koszty zakwaterowania. Sąd podkreślił jednocześnie, że regulacje unijne w hierarchii źródeł prawa mają pierwszeństwo przed przepisami krajowymi. 

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z problematyką prawa pracy i ubezpieczeń społecznych zapraszamy do kontaktu z Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników, udzieli odpowiedzi na wszelkie pytania oferując profesjonalną pomoc prawną. Korzystając z usług Kancelarii, mogą Państwo liczyć na profesjonalizm, rzetelność i zaangażowanie na każdym etapie współpracy.

Przygotowała:
Anna Myszko
asystentka imigracyjna