Przedłużenie obowiązywania ochrony czasowej na podstawie decyzji wykonawczej Rady UE z dnia 4 marca 2022 roku

Mechanizm ochrony czasowej, który został wprowadzony 4 marca 2022 roku miał początkowo obowiązywać przez jeden rok (tj. do dnia 4 marca 2023 roku). Zgodnie z przepisami, jest on automatycznie przedłużany w przypadku braku sprzeciwu Rady UE. W istocie ochrona czasowa została automatycznie przedłużona do dnia 4 września 2023 r.

Na tej podstawie, zaświadczenia, które były uprzednio wydawane z wskazaniem daty ważności 4 marca 2023 r., uległy przedłużeniu z mocy prawa. Oznacza to, że cudzoziemcy, którzy do tej pory otrzymali takie zaświadczenia, wciąż mogą posługiwać się nimi jako dokumentami potwierdzającymi ich prawo do legalnego pobytu na terytorium Polski i korzystania z innych uprawnień, jakie daje ochrona czasowa, np. zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Jak podkreśla Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców w swoim komunikacie – nie zachodzi konieczność wymiany zaświadczeń.

Należy mieć na uwadze, iż ochrona czasowa nie ma zastosowania wobec osób, które zostały objęte szczególną ochroną tzw. specustawy, czyli ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Specustawą zostali objęci obywatele Ukrainy oraz członkowie ich rodzin, którzy przybyli do Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi. Natomiast z ochrony czasowej mogą skorzystać osoby będące bezpaństwowcami albo obywatelami państw trzecich innych niż Ukraina, którzy spełniają określone warunki, na przykład przed dniem 24 lutego 2022 roku korzystali na terytorium Ukrainy z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony krajowej albo posiadali zezwolenie na pobyt stały wydane zgodnie z prawem ukraińskim.

Unijny mechanizm ochrony czasowej może zostać automatycznie przedłużony jeszcze na jeden półroczny okres, a więc do dnia 4 marca 2024 roku. Jeśli nie ustaną przyczyny, dla których ochrona czasowa została wprowadzona, organy unijne będą mieć możliwość, aby zdecydować o przedłużeniu czasu trwania tymczasowej ochrony o kolejny rok.

Trzeba pamiętać, że Rada UE, na wniosek Komisji Europejskiej, może każdej chwili skrócić okres obowiązywania ochrony czasowej (w przypadku uznania, że sytuacja na terenie Ukrainy pozwala na bezpieczny i trwały powrót do kraju osób, którym przyznano ochronę czasową). 

Począwszy od 25 stycznia br. zaświadczenia wydawane są jedynie po złożeniu pisemnego wniosku do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców oraz przedstawieniu odpowiednich dokumentów, potwierdzających prawo do objęcia ochroną czasową.

Przygotował: 

Kacper Sołdaczuk
asystent imigracyjny