Nowelizacja specustawy ukraińskiej – legalny pobyt do marca 2026 roku

26 września 2025 r. Prezydent RP podpisał podpisał nowelizację przepisów regulujących pobyt obywateli Ukrainy w Polsce, której celem jest dalsze uregulowanie sytuacji prawnej obywateli Ukrainy przebywających w Polsce w związku z wojną. Nowe przepisy zaczęły obowiązywać już 30 września 2025 r. 

Zasadniczą zmianą jest wydłużenie okresu legalnego pobytu do 4 marca 2026 r., który wcześniej kończył się 30 września 2025 r. Decyzja ta kończy okres niepewności dotyczący statusu obywateli Ukrainy, którzy korzystają z ochrony na podstawie przepisów szczególnych i nie posiadają innych tytułów pobytowych. Przedłużenie obowiązywania przepisów oznacza zachowanie bezpieczeństwa zarówno w zakresie pobytu, jak i zatrudnienia obywateli Ukrainy. 

Nowelizacja wprowadza również dodatkowe rozwiązania w tzw. specustawie:

• Numer PESEL z adnotacją UKR będzie nadawany wyłącznie osobiście – zarówno dorosłym, jak i dzieciom;
• Organy nadające PESEL otrzymały nowy obowiązek – weryfikacji i potwierdzania więzi rodzinnych w przypadku, gdy wniosek opiera się na relacji z członkiem rodziny posiadającym obywatelstwo ukraińskie. Ma to zapobiec nadużyciom i składaniu wniosków bez faktycznego pokrewieństwa;
• Z katalogu beneficjentów specustawy wyłączono osoby przybywające do Polski wyłącznie w ramach małego ruchu granicznego;
• Prawo do świadczenia wychowawczego 800+ zostało powiązane z legalnym zatrudnieniem i opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce;
• Ograniczono zakres świadczeń zdrowotnych: wyjątkiem pozostają dzieci do 18. roku życia oraz osoby objęte ubezpieczeniem zdrowotnym.  

Warto dodać, że Prezydent podkreślił, iż jest to ostatnia nowelizacja specustawy, którą zamierza podpisać. Nie oznacza to jednak końca ochrony dla obywateli Ukrainy – osoby posiadające status UKR nadal będą objęte tymczasową ochroną na mocy decyzji wykonawczej Rady UE (UE) 2025/1460 z 15 lipca 2025 r., która obowiązuje do 4 marca 2027 r. Przepisy unijne stosują się bezpośrednio i gwarantują kontynuację ochrony także po wygaśnięciu polskich regulacji.

Przygotowała:

Mariia Stempel
Prawnik imigracyjny