Status pobytowy cudzoziemca będącego małżonkiem obywatela Polski

Po zawarciu związku małżeńskiego z obywatelem RP sytuacja pobytowa oraz możliwości legalizacji pobytu cudzoziemca spoza Unii Europejskiej ulegają znaczącym, korzystnym zmianom. Obcokrajowcy, którzy są małżonkami obywateli Polski mogą skorzystać z uproszczonych procedur legalizacji pobytu w Polsce.

Wiza

Wiele par zmuszonych jest do życia na odległość z uwagi na obowiązek wizowy przy przekraczaniu granicy RP. Małżonek cudzoziemca, który jest obywatelem Polski, może wystąpić do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania z wnioskiem o wpis do ewidencji zaproszeń dla współmałżonka-cudzoziemca.

Następnie na podstawie wydanego zaproszenia cudzoziemiec może udać się do polskiego konsulatu i złożyć wniosek wizowy o wydanie wizy krajowej (typ D) lub Schengen (typ C), na podstawie której będzie mógł przyjechać do Polski.

Zezwolenie na pobyt czasowy

Pierwszym krokiem w celu legalizacji pobytu cudzoziemca, który jest małżonkiem obywatela Polski jest złożenie wniosku o udzielenie zezwolenie na pobyt czasowy. Jest to specjalny rodzaj zezwolenia. W jego przypadku nie jest wymagane spełnienie standardowych przesłanek warunkujących udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, tj. posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego czy źródła utrzymania.

Warto podkreślić, że wobec cudzoziemca, który jest małżonkiem obywatela RP Komendant Straży Granicznej nie może wydać decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu. W konsekwencji cudzoziemiec nie może zostać zmuszony do opuszczenia Polski nawet z uwagi na swój nielegalny pobyt.

Ponadto cudzoziemiec może złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy po upływie ważności tytułu pobytowego, np. wizy czy zezwolenia na pobyt czasowy.

W trakcie postępowania organ musi ustalić czy związek małżeński nie został zawarty w celu obejścia przepisów z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach. W tym celu Urząd do Spraw Cudzoziemców musi sprawdzić czy małżonkowie:

prowadzą rzeczywiste życie rodzinne i małżeńskie,
wspólnie zamieszkują i prowadzą gospodarstwo domowe.

Wnioskodawca powinien przedstawić dokumenty potwierdzające powyższe okoliczności, a organ może przeprowadzić wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania małżonków lub wezwać ich na przesłuchanie.

Cudzoziemiec-małżonek obywatela Polski może otrzymać zezwolenie na pobyt czasowy na okres maksymalnie 3 lat. Przy czym, często się zdarza, że pierwsze zezwolenie na pobyt czasowy w celu pobytu z obywatelem RP wydawane jest przez właściwego wojewodę na okres 1 roku.

Pobyt stały

Po upływie 3 lat od dnia związku małżeńskiego i upływie 2 lat od uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy, małżonek obywatela polskiego może aplikować o udzielenie zezwolenia na pobyt stały.
W tym postępowaniu organ musi ustalić czy:

małżeństwo nie zostało zawarte w celu obejścia przepisów prawa,
pobyt obcokrajowca na terenie RP w ostatnich 2 latach był nieprzerwany.

Cudzoziemiec otrzymuje takie zezwolenie dożywotnio, zobowiązany jest jedynie do wymiany karty pobytu co 10 lat. Należy jednak mieć na uwadze, że zezwolenie na pobyt stały może zostać cofnięte, jeżeli wystąpi jedna z poniższych przesłanek:
wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub
wymaga tego interes Rzeczypospolitej Polskiej, lub
w postępowaniu w sprawie udzielenia mu tego zezwolenia:
złożył on wniosek o udzielenie zezwolenia zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub dołączył do niego dokumenty zawierające takie dane lub informacje, lub
zeznał on nieprawdę lub zataił prawdę albo podrobił lub przerobił dokument w celu użycia go jako autentycznego lub takiego dokumentu używał jako autentycznego, lub
został skazany prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej za przestępstwo umyślne na karę co najmniej 3 lat pozbawienia wolności, lub
opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 6 lat.

Po 2 latach od wydania decyzji zezwolenie na pobyt stały nie może zostać cofnięte z powodu rozwodu, jeżeli zezwolenie zostało udzielone z uwagi na pozostawanie w związku małżeńskim z obywatelem RP.

Obywatelstwo

Wniosek o uznanie za obywatela polskiego może zostać złożony przez cudzoziemca-małżonka obywatela RP po 2 latach od udzielenia zezwolenia na pobyt stały i po 3 latach pozostawania w związku małżeńskim. W celu uzyskania obywatelstwa należy m.in.:

wykazać znajomość języka polskiego na poziomie B1 (można przedłożyć przykładowo certyfikat zdania egzaminu państwowego, dyplom ukończenia polskiej szkoły wraz z suplementem, z którego wynika, że zajęcia były prowadzone w języku polskim),
przebywać w Polsce nieprzerwanie w okresie ostatnich 3 lat,
przedstawić odpisy aktów urodzenia oraz małżeństwa transkrybowane do polskich ksiąg stanu cywilnego,
potwierdzić posiadanie źródła regularnego i stabilnego dochodu wystarczającego na utrzymanie siebie oraz osób pozostających na utrzymaniu,
udowodnić posiadanie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego.

Wymóg posiadania nieprzerwanego pobytu w Polsce oznacza, iż cudzoziemiec we wskazanym okresie nie może jednorazowo opuścić terytorium RP na dłużej niż 6 miesięcy, a suma okresów pobytu poza granicami RP w tym czasie nie może przekraczać 10 miesięcy.

Decyzja o uznaniu za obywatela jest wydawana przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Po otrzymaniu decyzji o uznaniu za obywatela można ubiegać się o polski paszport oraz dowód osobisty.

Zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z naszą Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników odpowie na wszelkie pytania związane z pobytem cudzoziemców-małżonków obywateli Polski oraz udzieli wsparcia w zakresie legalizacji pobytu w Polsce i uznania za obywatela RP.

Przygotował:

Dawid Stępniewski
młodszy prawnik

Piotr Sawicki
adwokat