Odpowiedzialność pracownika za fałszywe faktury – wyrok TSUE

Fałszywe faktury – odpowiedzialność pracownika czy pracodawcy?

W dniu 30 stycznia 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok C-442/22 dotyczący odpowiedzialności za fałszywe faktury wystawione przez pracownika z podaniem danych pracodawcy bez jego wiedzy i zgody.

Fałszywa faktura a obowiązek zapłaty VAT

Zgodnie z dyrektywą VAT (Dyrektywa Rady Unii Europejskiej 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej) każda osoba wykazująca VAT na fakturze jest zobowiązana do zapłaty podatku wykazanego na tej fakturze.

W sprawie toczącej się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym pracownik wykorzystał dane swojego pracodawcy bez jego wiedzy i zgody do wystawiania fałszywych faktur wykazujących VAT i przedstawiających tego ostatniego jako podatnika w celu niezgodnej z prawem sprzedaży, tak aby nabywcy mogli w sposób nieuzasadniony skorzystać z prawa do odliczenia VAT.

Kontrola podatkowa wykazała, że w okresie od stycznia 2010 r. do kwietnia 2014 r. spółka wystawiła 1679 faktur wykazujących kwotę VAT, która nie odzwierciedlała rzeczywistej sprzedaży towarów, w łącznej wartości 1 497 847 złotych VAT, na rzecz podmiotów, które odliczyły VAT wskazany na tych fakturach. Faktury te nie zostały zarejestrowane w księgach rachunkowych spółki, a VAT nie został wpłacony do budżetu państwa.

NSA zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym kto w takiej sytuacji będzie odpowiedzialny – podatnik VAT czy pracownik?

Pracownik jako osoba wykazująca VAT 

Trybunał orzekł, że  w sytuacji gdy pracownik podatnika podatku (VAT) wystawił fałszywą fakturę, posługując się tożsamością pracodawcy jako podatnika bez jego wiedzy i zgody, za osobę wykazującą VAT należy uznać tego pracownika.

Trybunał podkreślił jednak, że pracownik będzie odpowiedzialny, chyba że że podatnik nie dochował rozsądnie wymaganej należytej staranności w celu kontrolowania działań wspomnianego pracownika.

Należyta staranność a odpowiedzialność pracodawcy

W niniejszym stanie faktycznym uznano, że pracodawca nie dochował należytej staranności w celu uniknięcia wystawiania fałszywych faktur i tym samym uchybił ciążącemu na nim obowiązkowi nadzoru i tym samym jest on zobowiązany do zapłaty VAT wskazanego na spornych fakturach.

Podsumowując, zgodnie ze stanowiskiem TSUE, w sytuacji gdy pracownik podatnika podatku od wartości dodanej (VAT) wystawił fałszywą fakturę wykazującą VAT, posługując się tożsamością pracodawcy jako podatnika bez jego wiedzy i zgody, pracownika tego należy uznać za osobę wykazującą VAT, chyba że podatnik ten nie dochował należytej staranności, rozsądnie wymaganej w celu kontrolowania działań wspomnianego pracownika.

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z prawem pracy zapraszamy do kontaktu z Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników, udzieli odpowiedzi na wszelkie pytania oferując profesjonalną pomoc prawną. Korzystając z usług Kancelarii, mogą Państwo liczyć na profesjonalizm, rzetelność i zaangażowanie na każdym etapie współpracy.

Przygotowała:

Paulina Sochań

aplikantka radcowska