Nielegalna umowa zlecenia bez sankcji podatkowej – interpretacja dyrektora KIS

Pracodawca zatrudniający pracownika nielegalnie, w przypadku ujawnienia tego faktu, będzie ponosił konsekwencje podatkowe tylko w przypadku zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą – nielegalne umowy cywilnoprawne pozostawiono bez sankcji podatkowej. Potwierdza to najnowsza interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 stycznia 2024 r. 

 

Przychód z działalności – wartość pracy osoby zatrudnionej nielegalnie

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość pracy osoby zatrudnionej nielegalnie (w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) ustalona za każdy miesiąc, w którym zostało stwierdzone nielegalne zatrudnienie, w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym miesiącu przy czym przychód powstaje na dzień stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia.

 

Nielegalne zatrudnienie – brak spełnienia wymogów ustawowych

Nielegalne zatrudnienie, zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, polega na zatrudnianiu pracowników bez spełnienia wymogów ustawowych, tj.:

• zatrudnienie przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków;
• niezgłoszenie osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego;
• podjęcie przez bezrobotnego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności bez powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu pracy.

Należy zauważyć, że definicja nielegalnego zatrudnienia, nie odnosi się do innej pracy zarobkowej, na przykład świadczenia usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, czy umowy zlecenia.

 

Nielegalne zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej

Najnowsza interpretacja indywidualna dyrektora KIS potwierdza, że przychodem z działalności gospodarczej w rozumieniu aktualnie obowiązujących przepisów nie jest:

• wartość pracy osoby zatrudnionej nielegalnie na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowa o dzieło/umowa zlecenia/kontrakt menedżerski) 
• wartość przychodu pracownika zatrudnionego nielegalnie na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowa o dzieło/umowa zlecenia/kontrakt menedżerski).

Zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej, którą m.in. jest umowa zlecenie, i niezgłoszenie tego faktu do ZUS, nie będzie więc sankcjonowane tak jak nielegalna umowa o pracę.

 

Konsekwencje nielegalnego zatrudnienia

Zgodnie z najnowszą interpretacją indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej konsekwencje podatkowe z tytułu nielegalnego zatrudnienia powstaną wyłącznie w przypadku zatrudnienia osób na umowę o pracę. Jak wspomniano wcześniej, pracodawca musi wykazać jako swój podatkowy przychód m.in. wartość pracy osoby zatrudnionej nielegalnie za każdy miesiąc w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Co istotne, nieuczciwy pracodawca nie może zaliczyć takiego wynagrodzenia do kosztów uzyskania przychodu. 

Przez „zatrudnienie” rozumieć należy wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą, wobec czego podatkowe sankcje nie będą dotyczyły sytuacji niezgłoszenia osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia do ubezpieczenia społecznego. Zleceniodawcy grozi tylko obowiązek uregulowania zaległych składek i podatku, wraz z odsetkami, oraz ewentualne grzywny.

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z problematyką prawa pracy i ubezpieczeń społecznych zapraszamy do kontaktu z Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników, udzieli odpowiedzi na wszelkie pytania oferując profesjonalną pomoc prawną. Korzystając z usług Kancelarii, mogą Państwo liczyć na profesjonalizm, rzetelność i zaangażowanie na każdym etapie współpracy.

 

Przygotowała:

Anna Myszko
asystentka prawna