MSWiA podjęło prace w zakresie strategii migracyjnej na lata 2025 – 2030

MSWiA podjęło prace w zakresie strategii migracyjnej na lata 2025-2030 

Zgodnie z opublikowanym w dniu 1 lutego 2024 roku komunikatem, w MSWiA ruszyły prace nad stworzeniem kompleksowej, odpowiedzialnej i bezpiecznej strategii migracyjnej Polski na lata 2025-2030. 

Opracowanie ostatecznej wersji projektu strategii migracyjnej zostało zaplanowane na grudzień 2024 roku. Projekt będzie bazowany na raporcie utworzonym na podstawie ankiety przygotowanej przez środowisko naukowe (Komitet Badań nad Migracjami PAN). W ankiecie wezmą udział podmioty zajmujące się polityką migracyjną. Projekt strategii migracyjnej następnie trafi pod obrady reaktywowanego w styczniu 2024 roku Międzyresortowego Zespołu ds. Migracji oraz zostanie poddany konsultacjom społecznym, by następnie zostać przekazany do Rady Ministrów. 

W pierwszej połowie 2025 roku planowane jest stworzenie nowej ustawy o cudzoziemcach, która bazować będzie na wyżej wspomnianym projekcie. Wprowadzenie nowych rozwiązań ma zostać ukończone przed objęciem przez Polskę prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. 

Potrzeba reformy od dawna sygnalizowana przez zainteresowane strony 

Publikacja komunikatu budzi nadzieję na przeprowadzenie istotnych zmian w procedurach legalizacji pobytu oraz zatrudnienia cudzoziemców w Polsce. Obecne procedury imigracyjne są przestarzałe i wymagają gruntownej modernizacji. W kontekście niedawnych skandali, które stały się przedmiotem zainteresowania opinii publicznej, konieczne staje się wprowadzenie reform w celu usprawnienia procesów oraz dostosowania ich do ogólnoeuropejskich standardów.

Jednym z wyraźnych przykładów opóźnienia w implementacji przepisów unijnych w polskim systemie prawnym jest tzw. dyrektywa dotycząca Niebieskiej Karty UE. Pomimo opublikowania przez Unię Europejską dyrektywy w roku 2021, zmiany te dotąd nie zostały wdrożone w polskich przepisach. Od lat zarówno środowiska pracodawców, jak i pracowników zwracają uwagę na konieczność zmian w przepisach oraz wyrażają niezadowolenie z opóźnień w adaptacji przepisów unijnych do krajowego systemu prawnego.

Warto podkreślić, że według danych Eurostatu, unijnego urzędu statystycznego, Polska w 2022 roku wydała najwięcej tzw. pierwszych zezwoleń pobytowych w całej Unii Europejskiej. Ta statystyka wskazuje na fakt, iż Polska jest krajem, który jako pierwszy otwiera swoje podwoje dla cudzoziemców na terytorium UE, co stanowi kluczowy element umożliwiający dalszą relokację oraz ułatwiający podjęcie pracy w innym państwie członkowskim. W związku z tym, zmiany w przepisach migracyjnych są istotne nie tylko z perspektywy utrzymania spójności migracji krajowej, ale również w kontekście zachowania stabilności procesów migracyjnych na poziomie unijnym.

Należy podkreślić, że Polska, jako rozwijające się gospodarczo państwo, uzależniona jest od pozyskiwania zasobów ludzkich spoza granic Unii Europejskiej. Wspieranie rozwoju gospodarczego oraz wspomaganie lokalnego rynku pracy wymaga zatem aktywnego zaangażowania pracowników spoza kraju. W kontekście tych potrzeb kluczowe staje się wprowadzenie procedur umożliwiających pracodawcom zrozumienie procesów zatrudnienia pracowników z państw trzecich oraz skrócenie czasu oczekiwania na udzielenie dokumentów pobytowych.

Temat ten był wielokrotnie podnoszony na płaszczyźnie krajowej. Sytuację śledzi z uwagą Konfederacja Lewiatan, wskazując na starzejące się społeczeństwo polskie oraz konieczność złagodzenia deficytu kadrowego na polskim rynku pracy poprzez przyciąganie do Polski imigrantów, zarówno na stanowiska wymagające wyższych kwalifikacji, jak i te, które ich nie wymagają. Konfederacja Lewiatan, opierając się na opracowaniach ZUS-owskich, ocenia, że przyrost cudzoziemców rok do roku powinien oscylować w granicach 200-400 tysięcy osób w wieku reprodukcyjnym, co zahamowałoby wzrost współczynnika obciążenia demograficznego.

Spostrzec można, że obecnie procedury związane z wnioskami o zezwolenia na pobyt w Polsce podlegają istotnym opóźnieniom. Szczególnie wymownym przykładem jest praktyka Wojewody Dolnośląskiego, gdzie czas oczekiwania na zezwolenie na pobyt wynosi średnio 544 dni. Dodatkowo, na poziomie krajowym, obserwuje się trudności związane z rezerwacją terminów na osobiste złożenie wniosków oraz uzupełnienie wymaganych dokumentów. Opóźnienia występują również w procesie wydawania plastikowych kart pobytu. 

Od lat Polska boryka się z wyzwaniem stworzenia warunków sprzyjających integracji cudzoziemców w kraju. Dotychczas nie zostały wdrożone odpowiednie mechanizmy wspierające proces asymilacji. Istotne jest zatem rozważenie długoterminowych skutków migracji do Polski oraz opracowanie strategii zapobiegania wyjazdom wykwalifikowanej kadry do innych państw członkowskich Unii Europejskiej. 

Taka sytuacja wskazuje na konieczność natychmiastowych zmian proceduralnych. Podjęcie prac, które w przyszłości doprowadzą do reformy przepisów daje nadzieję na lepsze jutro. 

Przygotowała: 

Anna Nowak
starszy prawnik imigracyjny