John Porter otrzymał odmowę nadania mu obywatelstwa polskiego

Niedawno polską opinię publiczną mogła zaniepokoić informacja o odmowie przyznania polskiego obywatelstwa Johnowi Porterowi. Ten znany artysta, który mieszka w Polsce od 1976 roku, stał się nagle uczestnikiem dyskusji na temat procesu naturalizacji w Polsce.

Znany muzyk udzielił wywiadu, w którym rzucił światło na skomplikowany proces, jakim jest uzyskanie obywatelstwa przez cudzoziemców. Artysta zrelacjonował przebieg postępowania w sprawie nadania mu polskiego obywatelstwa w następujący sposób:

 

„(…) Trzeba było wypełnić taki formularz. Znalazłem nawet panią, która pomogła mi wszystko skompletować. Sprawdziła mi te dokumenty, według niej wszystko było w porządku i mogłem składać je w urzędzie. Po ponad roku otrzymałem list, który odebrałem jako bardzo złośliwy. Według nich brakowało wielu dokumentów: pierwsze małżeństwo, rozwód, akty urodzenia. 

Ja tam na miejscu pokazywałem, że mam kartę stałego pobytu. A oni mi kazali udowadniać, z jakiej racji ja mieszkam na terenie Polski. Zamiast porozmawiać, wyjaśnić, to poczułem się opluty. Nie chodzi o to, że ja tu siedzę, nic nie robię i chcę obywatelstwo, bo jest brexit. Dostałem dużo od tego kraju, ale też bardzo dużo dałem. Na dodatek dostałem odznaczenie z Ministerstwa Kultury, kiedy jeszcze było  «dobre». Widocznie zły zawód wybrałem. Gdybym był piłkarzem, to pewnie obywatelstwo dostałbym z dnia na dzień

Ale też wszystko ma swoje pozytywne strony. Nie muszę podawać ręki Andrzejowi Dudzie. Poczekam, aż będzie lepszy prezydent. Może wtedy przychylniej na mnie spojrzą (śmiech).”.

 

Z przytoczonego cytatu wynika, że artysta mógł ubiegać się o polskie obywatelstwo w trybie nadania obywatelstwa polskiego. To właśnie w tego rodzaju postępowaniu decyzję wydaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

Uzyskanie obywatelstwa polskiego w trybie jego nadania to procedura, która wymaga przedłożenia odpowiedniej dokumentacji. W świetle ustawy o obywatelstwie polskim wnioskodawca jest zobowiązany dostarczyć “dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku”, a także „posiadane dokumenty potwierdzające informacje” dotyczące określonych kwestii. Jednak sformułowanie to jest na tyle ogólne, że pozwala urzędom na swobodę w interpretacji.

W praktyce, urzędy często oczekują złożenia odpisów aktów stanu cywilnego wpisanych do polskich ksiąg. Może to dotyczyć aktów urodzenia, małżeństwa, rozwodu czy innych ważnych wydarzeń życiowych. Warto podkreślić, że niektóre z tych dokumentów mogą nie być wymienione wprost w ustawie, ale są one kluczowe dla potwierdzenia tożsamości wnioskodawcy, jego pochodzenia czy innych okoliczności mających wpływ na decyzję o nadaniu obywatelstwa.

Niestety, nie znamy pozostałych szczegółów sprawy Pana Portera i nie możemy poddać ich dokładnej analizie. Możemy jedynie przyznać, że proces nadania obywatelstwa polskiego jest dosyć skomplikowany, dlatego postaramy się teraz rzucić na ten proces nieco więcej światła.

 

Definicja obywatelstwa

Obywatelstwo to formalna przynależność osoby do określonego państwa. Jest to związane z określonym zestawem praw i obowiązków zarówno obywatela, jak i państwa, do którego przynależy.

 

Obywatelstwo polskie

Obywatelstwo polskie nabywa się w sposób naturalny przez urodzenie się osoby, której oboje rodziców są obywatelami polskimi. Co istotne, obywatel polski nie może utracić obywatelstwa, chyba że sam się go zrzeknie.

 

Sposoby nabycia obywatelstwa polskiego:

• Z mocy prawa – obejmuje to osoby, które nabyły obywatelstwo automatycznie, na przykład poprzez urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie, bez względu na miejsce urodzenia dziecka w Polsce czy za granicą. 
• Przez nadanie obywatelstwa polskiego – proces ten wymaga złożenia wniosku spełniającego określone wymagania oraz dołączenia do niego niezbędnych dokumentów. Mogą one obejmować np. informacje o osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej lub społecznej. Decyzję w tym trybie wydaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
• Przez uznanie za obywatela polskiego – ten sposób dotyczy osób, które spełniły określone kryteria zgodnie z ustawą o obywatelstwie polskim, np. takie jak stały pobyt w Polsce przez określony czas, znajomość języka polskiego, posiadanie stabilnego i regularnego źródła dochodu w Polsce, posiadanie tytułu prawnego do zajmowania lokalu mieszkalnego itp.  Decyzję w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego wydaje wojewoda (wg miejsca zamieszkania osoby, która chce uzyskać obywatelstwo).
• Przez przywrócenie obywatelstwa polskiego – dotyczy to osób, które wcześniej były obywatelami polskimi i chcą odzyskać polskie obywatelstwo. Obywatelstwo polskie przywraca minister właściwy do spraw wewnętrznych w drodze decyzji.

 

Małżeństwo a obywatelstwo polskie

Warto zauważyć, że zawarcie związku małżeńskiego cudzoziemca z obywatelem polskim nie prowadzi automatycznie do nabycia obywatelstwa polskiego.

 

Wniosek o nadanie polskiego obywatelstwa

Nadanie obywatelstwa polskiego jest możliwe na podstawie oficjalnego wniosku złożonego przez cudzoziemca, włączając osoby, które kiedyś posiadały obywatelstwo polskie, ale je utraciły. Procedura ta jest dokładnie określona i wymaga spełnienia kilku kryteriów oraz dostarczenia odpowiednich dokumentów.

 

Wzór wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego

Pierwszym krokiem w procesie nabycia obywatelstwa polskiego jest uzyskanie odpowiedniego wniosku. Wzory wniosków dotyczące spraw związanych z polskim obywatelstwem dostępne są na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA):

https://www.gov.pl/web/mswia/uzyskaj-polskie-obywatelstwo 

Odpowiedni wzór wniosku można również uzyskać bezpośrednio w urzędzie wojewódzkim lub w polskim konsulacie.

 

Tłumaczenia dokumentów

W przypadku cudzoziemców, wszystkie dokumenty niepolskojęzyczne muszą być przetłumaczone na język polski. Tłumaczenie musi być wykonane przez tłumacza przysięgłego lub konsula Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to istotne, aby zapewnić prawidłowe zrozumienie wszystkich zawartych w dokumentach informacji.

 

Wnioski dotyczące dzieci

Jeżeli o obywatelstwo polskie stara się jedno z rodziców, możliwe jest również ubieganie się o nadanie obywatelstwa dla dzieci poniżej 18. roku życia. Wymaga to jednak zgody drugiego rodzica, która musi być dołączona do wniosku. W przypadku dzieci w wieku od 16 do 18 lat, muszą one osobiście wyrazić zgodę na otrzymanie obywatelstwa polskiego. Tę zgodę można złożyć w urzędzie wojewódzkim lub polskim konsulacie.

Jeśli obydwoje rodziców nabywają polskie obywatelstwo, ich dzieci, które nie ukończyły 18 lat, automatycznie otrzymują to samo obywatelstwo. W sytuacji, gdy obywatelstwo polskie uzyskuje tylko jedno z rodziców, dzieci mogą otrzymać obywatelstwo, jeżeli drugi rodzic wyraził na to zgodę w formie oświadczenia, a dzieci powyżej 16 lat wyraziły zgodę na tę zmianę obywatelstwa w obecności pracownika urzędu wojewódzkiego lub konsula.

 

Gdzie złożyć wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego?

W zależności od miejsca zamieszkania, wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego należy złożyć do wojewody, jeśli wnioskodawca legalnie mieszka na terenie Polski, lub do polskiego konsula, jeśli mieszka za granicą.

 

Nadanie obywatelstwa polskiego

Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Proces ten nie jest ograniczony konkretnym terminem i często może trwać ponad rok. Decyzja Prezydenta w tej sprawie jest ostateczna i nie ma możliwości odwołania się od niej.

 

Uznanie za obywatela polskiego

Aby uzyskać obywatelstwo polskie poprzez uznanie, cudzoziemiec musi spełniać określone kryteria, np. posiadać zezwolenie na pobyt stały, rezydenta długoterminowego UE lub prawo do stałego pobytu w Polsce czy potwierdzenie znajomości języka polskiego.

Ważne kryteria to stałe źródło dochodu, prawo do mieszkania oraz przebywanie w Polsce przez określony czas, w zależności od sytuacji (np. 3 lata, 2 lata w przypadku małżeństwa z obywatelem polskim, czy 10 lat dla osób spełniających inne ustawowe warunki).

Wniosek składany jest do wojewody. Proces rozpatrywania wniosku może być przedłużony, gdy wymagane są dodatkowe konsultacje z Policją. W przypadku niezadowolenia z decyzji, wnioskodawca może złożyć odwołanie w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji.

 

Przywrócenie polskiego obywatelstwa

Od 15 maja 2012 r. osoby, które w przeszłości posiadały obywatelstwo polskie i utraciły je przed 1 stycznia 1999 r., mogą ubiegać się o jego przywrócenie.

Wnioski składa się do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, zaś cudzoziemcy mieszkający poza Polską powinni to zrobić za pośrednictwem konsula. Wniosek musi zawierać informacje osobiste, adresy, okoliczności utraty obywatelstwa oraz dokumenty potwierdzające tożsamość i okoliczności utraty obywatelstwa.

Jeżeli osoba ubiegająca się o obywatelstwo nie zgadza się z decyzją ministra, może wnioskować o ponowne rozpatrzenie lub złożyć skargę do sądu administracyjnego. 

 

Podsumowanie

Nabycie obywatelstwa polskiego – to złożony proces, który wymaga cierpliwości i staranności. Kluczowe jest zrozumienie procedur i wymagań związanych z tym procesem, aby móc go pomyślnie zakończyć.

W razie pytań dotyczących odzyskania lub nadania obywatelstwa polskiego, a także uznania za obywatela polskiego zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników i doradców migracyjnych odpowie na nurtujące pytania oraz rozwieje wszelkie wątpliwości, a także pomoże złożyć odpowiednie wnioski: wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego, wniosek o uznanie za obywatela polskiego, wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego, wniosek o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego.

 

 

Przygotowali:

Piotr Sawicki
adwokat

Damian Grodziński
aplikant adwokacki