Zmiana zasad dostępu do rynku pracy dla studentów-cudzoziemców

W związku z wejściem w życie 1 grudnia 2025 roku nowego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczególnych przypadków, w których cudzoziemiec może wykonywać pracę bez zezwolenia, polskie przepisy imigracyjne uległy ważnej modyfikacji. Nowy akt zastąpił dotychczasowe rozporządzenie z 2015 roku i wprowadził istotne zmiany, które mają bezpośredni wpływ na zasady dostępu do rynku pracy, między innymi dla studentów-cudzoziemców.

Kryteria dla studentów studiów stacjonarnych

Zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę przysługuje wyłącznie cudzoziemcowi, który jest studentem studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej. Należy zaznaczyć, że zwolnienie to nie dotyczy studentów studiów niestacjonarnych (zaocznych).

Co więcej, uczelnia, na której student pobiera naukę, musi spełniać jeden z dwóch rygorystycznych warunków dotyczących zatwierdzenia:

1. Jednostka musi być zatwierdzona przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na potrzeby przyjmowania cudzoziemców w celu podjęcia lub kontynuacji studiów, chyba że nie podlega ona obowiązkowi zatwierdzenia. Proces zatwierdzenia ma na celu weryfikację stabilności jednostki, jej doświadczenia w prowadzeniu studiów oraz zapewnienie, że nie działa ona głównie w celu ułatwiania studentom niezgodnego z prawem wjazdu lub pobytu. 
2. Swobodny dostęp do rynku pracy mają studenci jednostek, które nie podlegają obowiązkowi zatwierdzenia. Do tej grupy należą przede wszystkim publiczne uczelnie akademickie, uczelnie wojskowe i służb państwowych oraz niektóre instytuty badawcze.

W związku z tym podmiot zatrudniający, w ramach należytej staranności, jest zobowiązany do weryfikacji statusu uczelni.

Obowiązki weryfikacyjne pracodawcy

Przed powierzeniem pracy cudzoziemcowi ze statusem studenta, pracodawca musi zgromadzić i zweryfikować kluczowe dokumenty. 

Należą do nich: dokument tożsamości oraz dokument uprawniający do legalnego pobytu w Polsce. W tym drugim przypadku należy dokładnie zbadać, czy dany tytuł pobytowy nie ogranicza możliwości podjęcia pracy. Należy pamiętać, że choć wiza studencka nie blokuje pracy, nie umożliwia ona ubiegania się o jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, co ma znaczenie dla planowania dalszej legalizacji pobytu. Dla kontynuacji pobytu cudzoziemca z wizą studencką będzie możliwe złożenie wniosku w innym celu, takim jak np. kontynuacja studiów wyższych, wykonywanie pracy w zawodzie wymagających wysokich kwalifikacji (EU Blue Card), połączenie z rodziną lub wyjazd do kraju pochodzenia i uzyskanie nowej wizy – studenckiej lub już pracowniczej na podstawie odpowiednich dokumentów.

Obowiązkowym dokumentem jest także zaświadczenie z uczelni potwierdzające aktualny status studenta oraz tryb studiów (stacjonarne). Na podstawie tego zaświadczenia konieczna jest weryfikacja, czy uczelnia znajduje się na liście ministra lub czy jest z obowiązku zatwierdzenia zwolniona.

Uwaga: Okazanie samej legitymacji studenckiej lub wcześniej wydanego zaświadczenia o przyjęciu na studia nie jest wystarczające na potrzeby prawidłowej weryfikacji. 

W przypadku, gdy cudzoziemiec studiuje w trybie zaocznym, lub jego uczelnia nie jest w wykazie ministra ani zwolniona z obowiązku zatwierdzenia, co do zasady wymagane będzie uzyskanie przez podmiot zatrudniający dokumentu uprawniającego cudzoziemca do pracy.

Przepisy przejściowe

Nowe rozporządzenie przewiduje również okres przejściowy. Studenci studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej w niepublicznej uczelni akademickiej lub w publicznej uczelni zawodowej, które nie spełniają wymogu zatwierdzenia, mogą pracować na dotychczasowych zasadach do 30 czerwca 2026 roku. Jest to czas na uregulowanie przez studentów ich sytuacji pobytowej lub uzyskanie przez pracodawcę odpowiedniego zezwolenia.

Należy przypomnieć, że dotyczy to również innych grup, które utraciły swobodny dostęp do rynku pracy, w tym absolwentów szkół policealnych bez kwalifikacji zawodowych. Jeżeli do końca okresu przejściowego cudzoziemiec nie uzyska nowego statusu uprawniającego do swobodnego dostępu do rynku pracy, a pracodawca nie uzyska dla niego zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, kontynuowanie zatrudnienia będzie nielegalne.

Jeśli zatrudniasz również absolwentów studiów wyższych lub szkół ponadpodstawowych, sprawdź aktualne wymagania w naszym wpisie o nowych obowiązkach weryfikacyjnych i kwalifikacjach zawodowych.

Przygotowała:

Liudmyla Bartkiv
Dyrektorka Operacyjna ds. Imigracji