Zatrudnianie absolwentów polskich szkół ponadpodstawowych

Z dniem 1 grudnia 2025 roku wejdzie w życie nowe rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczególnych przypadków, w których cudzoziemiec uprawniony do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi (Dz.U. z 2025 r. poz. 1620). 

Ono zastąpi dotychczas obowiązujące Rozporządzenie z dnia 21 kwietnia 2015 r. Zmiana ta ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza w kontekście studentów i absolwentów polskich szkół, którzy dotychczas mieli swobodny dostęp do polskiego rynku pracy. 

Nowe rozporządzenie nie zawiera już przepisów zezwalających na swobodną pracę absolwentom polskich szkół ponadgimnazjalnych. Temat ich zatrudnienia został już wcześniej przeniesiony i doprecyzowany w ustawie o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP, obowiązującej od 1 czerwca 2025 r.

Nowe warunki zwolnienia z zezwolenia dla absolwentów

Obecnie, legalne zatrudnienie cudzoziemca bez zezwolenia (lub oświadczenia) na podstawie ukończenia polskiej szkoły/uczelni jest możliwe wyłącznie, gdy spełnione są warunki określone w art. 3 ust. 5 Ustawy. 

Jeżeli cudzoziemiec jest absolwentem studiów wyższych (licencjat, inżynier, magister lub równorzędny tytuł zawodowy) ukończonych w uczelni mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego zatrudnienie jest zwolnione z obowiązku posiadania zezwolenia. Ważne, że teraz swobodny dostęp do rynku pracy przysługuje bez względu na tryb studiów, czyli również dla absolwentów studiów zaocznych.

Nowe wymogi, zgodnie z ww. przepisem, dotyczą także absolwentów szkół ponadpodstawowych. Cudzoziemiec, będący absolwentem polskiej szkoły ponadpodstawowej (np. 4-letniego liceum, 5-letniego technikum, lub szkoły policealnej o okresie nauczania do 2,5 roku), musi posiadać również uzyskane w Rzeczypospolitej Polskiej dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych, aby jego zatrudnienie było zwolnione z obowiązku posiadania zezwolenia.

Obowiązki zatrudniającego

Podmiot zatrudniający jest zobligowany do weryfikacji i przechowywania kopii obu dokumentów w przypadku powierzenia pracy absolwentom polskich szkół ponadpodstawowych: świadectwa ukończenia szkoły oraz dokumentów potwierdzających polskie kwalifikacje zawodowe. 

Przykładowo, absolwent, który ukończył Technikum na kierunku Technik informatyk (kod 351203), spełni wymóg, jeśli legitymuje się dokumentami potwierdzającymi kwalifikacje zawodowe, które mieszczą się w wykazie (np. świadectwem w zakresie kwalifikacji EE.08. Montaż i eksploatacja systemów komputerowych, urządzeń peryferyjnych i sieci oraz certyfikatem w zakresie kwalifikacji INF.03. Tworzenie i administrowanie stronami i aplikacjami internetowymi oraz bazami danych).

W przypadku powierzenia pracy absolwentom uczelni wyższych – wymogi dokumentacyjne pozostają bez zmian, sprowadzając się do sprawdzenia dyplomu i przechowywania jego kopii w aktach osobowych.

Ważnym aspektem zatrudnienia cudzoziemca standardowo zostaje prawidłowa weryfikacja podstawy legalnego pobytu kandydata: czy zgodnie z obowiązującymi przepisami jest możliwe powierzenie pracy w jego konkretnym przypadku. Nawet przy swobodnym dostępie do rynku pracy ta kwestia pozostaje wiążącą dla zgodnego z prawem zatrudnienia. 

Przepisy przejściowe: co z obecnie zatrudnionymi?

Nowe rozporządzenie przewiduje okres przejściowy dla tych cudzoziemców, którzy legalnie pracowali na podstawie „starego” rozporządzenia z 2015 roku, a na mocy nowych przepisów stracili to uprawnienie (np. absolwenci szkół policealnych bez kwalifikacji zawodowych). 

Osoby te mogą kontynuować pracę na dotychczasowych zasadach, jednak nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia. Oznacza to, że okres przejściowy kończy się 30 czerwca 2026 roku.

Uwaga: Jeżeli do końca tego okresu przejściowego cudzoziemiec nie uzyska dokumentów potwierdzających polskie kwalifikacje zawodowe (w przypadku absolwentów szkół ponadpodstawowych), ewentualnie nie uzyska innego tytułu lub statusu uprawniającego do swobodnego dostępu do rynku pracy w świetle nowych przepisów, a podmiot zatrudniający nie uzyska dla niego zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, kontynuowanie zatrudnienia będzie nielegalne. 

 

Przygotowała:

Liudmyla Bartkiv
Dyrektorka Operacyjna ds. Imigracji