Elastyczność Blue Card ma swoje granice

Wdrożenie do polskiego systemu prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1883, określającej nowe warunki wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, znacząco wpłynęło na sytuację posiadaczy Blue Card w Polsce. 

Nowe przepisy mają na celu zwiększenie elastyczności na rynku pracy dla tej grupy cudzoziemców. Należy jednak pamiętać, że ta elastyczność ma swoje granice, wynikające z szeregu ograniczeń, takich jak data wydania decyzji o zezwoleniu, fakt, czy to są pierwsze dwa lata pobytu na tej podstawie, a także konieczność pisemnego poinformowania wojewody o zmianach.

Zniesienie wskazania pracodawcy i warunków zatrudnienia w decyzji

Jedną z najważniejszych nowości jest zniesienie konieczności wskazywania konkretnego pracodawcy oraz warunków zatrudnienia bezpośrednio w decyzji o zezwoleniu na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Od 1 czerwca 2025 roku, w decyzji wskazuje się jedynie okres ważności zezwolenia oraz informacja, że cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, pod warunkiem, że otrzymywane wynagrodzenie nie będzie niższe niż minimalne wynagrodzenie wymagane do uzyskania Niebieskiej Karty UE.

Nowe zasady dotyczące decyzji bez wskazania pracodawcy i warunków zatrudnienia mają zastosowanie do:

• Postępowań wszczętych i niezakończonych przed 1 czerwca 2025 r.
• Wszystkich spraw wszczętych po 1 czerwca 2025 r.

Oznacza to, że osoby, które złożyły wnioski przed tą datą, ale ich sprawy nie zostały jeszcze rozstrzygnięte, również zostaną objęte nowymi, korzystniejszymi regulacjami.

Nowelizacja przepisów w ten sposób eliminuje wymóg przebywania dwóch lat na podstawie Niebieskiej Karty UE przed dokonaniem zmiany zatrudnienia bez konieczności zmiany zezwolenia. Wcześniej okres ten był barierą dla wielu specjalistów, którzy chcieli zmienić pracę lub awansować w obrębie tej samej firmy, co często wiązało się ze zmianą stanowiska lub warunków zatrudnienia.

Usunięcie tego wymogu otwiera nowe możliwości dla posiadaczy Blue Card, umożliwiając im szybsze reagowanie na zmiany na rynku pracy, podejmowanie bardziej atrakcyjnych ofert lub rozwijanie kariery zawodowej bez obawy o utratę statusu pobytowego. Dotyczy to zarówno zmiany warunków zatrudnienia u tego samego pracodawcy (np. zmiana stanowiska, przeniesienie do innego oddziału), jak i pełnej zmiany pracy na rzecz nowego podmiotu.

Konieczność zawiadomienia wojewody o zmianie pracodawcy

Pomimo zwiększonej elastyczności, nadal obowiązuje wymóg pisemnego zawiadomienia wojewody, który udzielił zezwolenia (lub prowadził postępowanie przed jego udzieleniem przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców), o zmianie podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi. Zawiadomienie takie należy złożyć w terminie 15 dni roboczych od daty zmiany.

Niewywiązanie się z tego obowiązku może mieć negatywne konsekwencje, dlatego tak ważne jest pamiętanie o terminach i procedurach. Zawiadomienie to stanowi formę kontroli i monitorowania statusu cudzoziemca w Polsce.

Istnieją sytuacje, w których pomimo ogólnego zwiększenia elastyczności, nadal konieczne będzie złożenie wniosku o wydanie nowego zezwolenia – jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Będzie to miało miejsce, jeśli nowa praca nie będzie spełniała warunków wymaganych do uzyskania Niebieskiej Karty UE, na przykład ze względu na niższe wynagrodzenie niż minimalny próg określony dla Blue Card, lub będzie to praca o innym charakterze, niewymagająca wysokich kwalifikacji i niezwiązana ze specjalizacją cudzoziemca.

Wtedy konieczne staje się ubieganie o standardowe jednolitego zezwolenie na pobyt i pracę, co wiąże się z osobną procedurą.

Co z decyzjami wydanymi przed 1 czerwca 2025 r.?

W przypadku decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, wydanych przed 1 czerwca 2025 r., nadal stosuje się przepisy art. 134 i art. 135 w brzmieniu dotychczasowym. Oznacza to, że wszystkie obowiązki i zasady zmiany pracodawcy lub warunków zatrudnienia pozostają dla tych cudzoziemców takie same, jak przed nowelizacją. Jest to kluczowy aspekt, który należy zrozumieć, aby uniknąć nieporozumień i ponoszenia negatywnych konsekwencji.

W pewnych sytuacjach nadal potrzebne będzie nie tylko złożenie pisemnego zawiadomienia wojewody, lecz także zmiana zezwolenia, jeżeli cudzoziemiec przebywa w Polsce na podstawie Niebieskiej Karty UE krócej niż 2 lata. Dotyczy to sytuacji, kiedy cudzoziemiec zamierza:

• rozpocząć pracę u nowego podmiotu,
• zmienić stanowisko u obecnego pracodawcy,
• otrzymywać niższe wynagrodzenie niż to, które zostało określone w aktualnym zezwoleniu.

Taką zmianę zezwolenia można zainicjować w dowolnym momencie, składając wniosek do wojewody właściwego dla miejsca pobytu cudzoziemca.

Zwiększenie czasu na przerwę w zatrudnieniu 

Nowelizacja przepisów wprowadza również korzystne zmiany w tzw. mechanizmie ochronno-gwarancyjnym, który dotyczy czasu na poszukiwanie nowej pracy przez posiadaczy Niebieskiej Karty UE po zakończeniu poprzedniego zatrudnienia.

• Dla posiadaczy Blue Card przez co najmniej 2 lata: okres na znalezienie nowej pracy wydłuża się z 3 miesięcy do 6 miesięcy.
• Dla posiadaczy Blue Card krócej niż 2 lata: okres na znalezienie nowej pracy pozostaje bez zmian i wynosi 3 miesiące.

Nowelizacja przepisów dotyczących Blue Card w Polsce to krok w kierunku zwiększenia elastyczności dla wysoko wykwalifikowanych specjalistów z państw trzecich. Niemniej jednak znajomość obowiązujących przepisów, zwłaszcza tych dotyczących decyzji wydanych przed 1 czerwca 2025 r., jest kluczowa dla bezpiecznego i zgodnego z prawem pobytu i pracy w Polsce. Przestrzeganie terminów, utrzymywanie wymaganych warunków zatrudnienia oraz świadomość swoich praw i obowiązków to podstawa efektywnego korzystania z przywilejów Niebieskiej Karty UE.

 

Przygotowała:

Liudmyla Bartkiv
Dyrektorka Operacyjna ds. Imigracji