Ochrona stosunku pracy działaczy związkowych nie jest nieograniczona

Szczególna ochrona działaczy związkowych

Stosunek pracy działaczy związkowych podlega szczególnej ochronie. Zgodnie z art. 32 Ustawy o związkach zawodowych Pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową, która upoważniona jest do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy.

Tacy pracownicy podlegają ochronie z wyjątkiem przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także na podstawie przepisów odrębnych.

Charakter ochrony przysługujący działaczom związkowym uniemożliwia rozwiązanie stosunku pracy w okolicznościach, w których pracownik niechroniony mógłby zostać zwolniony.  Nawet jeśli  rozwiązanie stosunku pracy jest uzasadnione, nie może dojść do tego bez zgody właściwego organu związkowego.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 marca 2025 r., sygn. III PSKP 44/24, ocenił dopuszczalność oddalenia roszczenia o przywrócenie do pracy działacza związkowego, w sytuacji gdy organizacja związkowa nie wyraziła zgody na wypowiedzenie umowy.

Niezdolność do pracy na zajmowanym stanowisku 

Lekarz medycyny pracy wystawił Powodowi orzeczenie lekarskie dopuszczające go do pracy na stanowisku operatora urządzeń oczyszczania ścieków z zastrzeżeniem „ograniczenie obciążania stawów kolanowych”. 

Kolejno, pracodawca przesłał lekarzowi medycyny pracy „wykaz prac operatora urządzeń oczyszczania ścieków”. Według lekarza w związku z zaleceniem unikania obciążania stawów kolanowych, Powód nie mógł wykonywać żadnych z czynności wskazanych w wykazie prac oprócz prac porządkowych.

W związku z powyższym pracodawca zwrócił się do organizacji związkowej w sprawie wypowiedzenia Powodowi umowy o pracę, na co organizacja nie wyraziła zgody.

Następnie Powód przebywał na zwolnieniu lekarskim. Lekarz medycyny pracy w wyniku kolejnych badań podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko. W związku z czym pozwany pracodawca wypowiedział Powodowi umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia i zwolnił go z obowiązku świadczenia pracy.

Ochrona stosunku pracy nie ma charakteru bezwzględnego

W ocenie Sądu Najwyższego celem ochrony stosunku pracy działacza jest przede wszystkim zagwarantowanie mu niezależności w wypełnianiu funkcji. Domaganie się przywrócenia do pracy może w szczególnych sytuacjach faktycznych pozostawać w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem szczególnej ochrony prawnej. 

Jak podkreślił Sąd niektóre okoliczności jak przyczyna wypowiedzenia umowy i brak związku z pełnioną funkcją związkową, mogą uzasadniać dopuszczalność oddalenia roszczenia o przywrócenie do pracy.

Przygotowała:

Paulina Sochań
Radca Prawny