Zwolnienie z opłat sądowych w sprawach pracowniczych – zmiana na lepsze?

Konieczność wniesienia opłaty od pozwu przeciwko pracodawcy ograniczała pracowników w określaniu wysokości dochodzonych przez nich roszczeń. Teraz jednak, na mocy uchwalonej przez Sejm nowelizacji ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wniesienie pozwu w sprawie pracowniczej będzie zwolnione od opłat.

Przypomnijmy, że obecnie w sprawach z zakresu prawa pracy pracownik i pracodawca zwolnieni są od opłaty stosunkowej (wynoszącej 5% wartości przedmiotu sporu, nie więcej jednak niż 200 tysięcy złotych) w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu wynosi mniej niż 50 tysięcy złotych. Ponadto, niezależnie od wartości przedmiotu sporu, pracodawca obowiązany jest wnieść opłatę podstawową od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. W myśl nowelizacji, opłacie stosunkowej będzie podlegała jedynie apelacja w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przekracza 50 tysięcy złotych. 

Skutkiem zmian może być wzrost liczby pozwów pracowników przeciwko pracodawcom na wielomilionowe kwoty. Pracownik nie będzie musiał się obawiać konieczności wniesienia opłaty stosunkowej. W szczególności, spodziewany jest wzrost liczby pozwów na wysokie kwoty w sprawach o mobbing i dyskryminację. Innym niekorzystnym następstwem wzrostu liczby pozwów o wysokie sumy może być dodatkowe obciążenie i tak już przeciążonego systemu sądownictwa, a co za tym idzie dalsze wydłużenie czasu trwania postępowań. Czynnikiem łagodzącym wzrost dochodzonych przez pracowników roszczeń są liczne przepisy szczególne, które ograniczają możliwą wysokość żądanej w pozwie kwoty. Przykładem jest postępowanie o przywrócenie do pracy, w którym pracownik może dochodzić maksymalnie sumy wynagrodzenia za pracę za okres 12 miesięcy.

Organizacje zrzeszające pracodawców zwracają uwagę, że zmiana przepisów wprowadzi faktyczną nierówność w sytuacji procesowej pracownika i pracodawcy. Mimo, że zgodnie z literą prawa, pracodawcy również będą zwolnieni od uiszczania opłaty stosunkowej w I instancji, to pozwów pracodawców przeciwko pracownikom o wielomilionowe kwoty jest bardzo niewiele. 

Nowelizacja oczekuje obecnie na podpis Prezydenta. Zmiany mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Jeżeli mają Państwo pytania dotyczące nadchodzących zmian w prawie pracy lub potrzebują fachowego doradztwa w skomplikowanych sprawach pracowniczych, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią. Doświadczony zespół prawników specjalizujących się w prawie pracy z chęcią udzieli odpowiedzi na nurtujące pytania oraz udzieli niezbędnej pomocy.

Autorzy:

Kacper Sołdaczuk
asystent prawny

Piotr Sawicki
adwokat