Kontrola trzeźwości pracowników w zakładzie pracy

Nadchodzą duże zmiany w Kodeksie pracy, które dotyczą między innymi kontroli trzeźwości pracowników. Dotychczasowe przepisy nie dają pracodawcom podstaw do samodzielnego przeprowadzania prewencyjnego sprawdzenia stanu trzeźwości pracowników czy wykrycia w organizmie innych środków odurzających. W przygotowywanym tym roku projekcie rządowym nastąpiły zmiany w kontroli trzeźwości pracowników, które umożliwią pracodawcom prowadzenie tego typu działań, a także wykonywanie testów na obecność narkotyków.

Kontrola trzeźwości pracownika

Do tej pory pracodawca nie miał podstaw prawnych, aby kontrolować trzeźwość pracowników. Planowane zmiany w KP określają, w jaki sposób prowadzić kontrolę trzeźwości pracownika czy też jak ustalić częstotliwość tych kontroli.

Kontrola trzeźwości pracownika może być indywidualnie dobierana przez pracodawcę. Zgodnie z planowaną nowelizacją pracodawca będzie miał obowiązek poinformowania pracowników o zasadach prowadzenia kontroli trzeźwości co najmniej w odstępie 14 dni przed jej rozpoczęciem. Pracownik, który jest zobowiązany do poddania się kontroli trzeźwości będzie musiał otrzymać od pracodawcy informację o wyniku przeprowadzonego testu przy pomocy alkomatu lub innego narzędzia badawczego. Jeśli otrzymany wynik będzie zadowalający, pracownik będzie mógł rozpocząć wykonywanie powierzonych mu obowiązków zawodowych.

Aktualne przepisy prawa pracy nie przewidują, aby pracownik mógł być badany na obecność alkoholu, środków odurzających czy też innych substancji psychoaktywnych. Pracodawca, który chce zbadać trzeźwość pracowników może dokonać tego wyłącznie za pośrednictwem upoważnionych do tego organów, np. Policji czy Straży Miejskiej.

Próba rozwiązania problemu nietrzeźwych pracowników

Do wielu wypadków w miejscu pracy dochodzi z winy osób zatrudnionych na danym stanowisku. Nierzadko są one w stanie nietrzeźwym. Wykonywanie obowiązków zawodowych pod wpływem alkoholu zagraża zdrowiu i życiu innych pracowników, a także mieniu pracodawcy. Z uwagi na to nowelizacja przewiduje, że pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników z uwzględnieniem obowiązującego regulaminu wewnętrznego, a także zasad wskazanych w obwieszczeniu.

Kontrola trzeźwości pracowników w zakładzie pracy ma co do zasady dotyczyć wyłącznie osób wskazanych w ustalonych wcześniej regulaminach, obowiązujących w danym miejscu pracy. Przeprowadzanie kontroli trzeźwości pracownika po zmianach w zapisach KP nie może naruszać jego nietykalności cielesnej bądź też powodować dyskomfortu psychicznego. Badanie trzeźwości pracowników na nowych zasadach, według zaleceń Kodeksu pracy, powinno przebiegać przy pomocy narzędzi lub metod bezinwazyjnych. Należy pamiętać, że alkotest czy sprzęt wykrywający poziom alkoholu w wydychanym powietrzu, który będzie używany przez pracodawcę, powinien mieć legalny atest, kalibrację bądź wzorcowanie, a także międzynarodowy certyfikat CE.

Konsekwencje nietrzeźwości w miejscu pracy

Alkohol negatywnie wpływa na koordynację ruchową, obniżenia sprawność motoryczną, koncentrację, zdolność kojarzenia faktów, a ponadto powoduje senność, roztargnienie lub nadmierne pobudzenie. Wszystkie te stany mogą przyczynić się do spowodowania zagrożenia dla zdrowia i życia, nie tylko pracownika będącego pod wpływem alkoholu, ale również osób znajdujących się nieopodal miejsca wykonywanych przez niego obowiązków.

W przypadku pozytywnego wyniku badania trzeźwości pracownika alkomatem pracodawca będzie mógł nałożyć na niego jedną z wymienionych poniżej sankcji, do których należą:

• kara upomnienia,
• nagana,
• kara pieniężna,
• rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, czyli tzw. zwolnienie dyscyplinarne.  

Zmiany w przepisach prawa pracy mogą pomóc pracodawcom w samodzielnym badaniu trzeźwości swoich pracowników. Pozwoli to uniknąć incydentów spowodowanych podejmowaniem obowiązków zawodowych po spożyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwym.