Zwolnienia grupowe, a zawiadomienie urzędu – wyrok TSUE

Zwolnienia grupowe dotyczą pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników, rozwiązujących umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. Rozwiązanie umów może mieć miejsce zarówno w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, jak i na mocy porozumienia stron.

O zwolnieniach grupowych mówimy, jeżeli w okresie 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

• 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników;
• 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, ale mniej niż 300 pracowników;
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

W przypadku zwolnień grupowych przepisy nakładają na pracodawcę dodatkowe obowiązki, takie jak:

• konsultacja zamiaru przeprowadzenia zwolnienia grupowego z działającymi u pracodawcy zakładowymi organizacjami związkowymi, a w przypadku ich braku, z przedstawicielami pracowników;
• zawiadomienie zakładowych organizacji związkowych na piśmie, a w przypadku ich braku przedstawicieli pracowników o przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia, liczbie zatrudnionych pracowników i grupach zawodowych, do których należą, grupach zawodowych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, okresie, w ciągu którego nastąpi takie zwolnienie, proponowanych kryteriach doboru pracowników, kolejności dokonywania zwolnień, propozycjach rozstrzygnięcia spraw pracowniczych, a w przypadku świadczeń pieniężnych – sposobu ustalania ich wysokości; 
• zawiadomienie powiatowego urzędu pracy o powyższych ustaleniach dotyczących zwolnienia (z wyjątkiem informacji dotyczących ustalania wysokości świadczeń pieniężnych).

Przesłanka zawiadomienia właściwego urzędu o zamiarze zwolnienia grupowego stała się przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sprawa C-134/22 dotyczyła niemieckiego pracownika, który zwolniony w trybie zwolnień grupowych podniósł zarzut, że pracodawca nie przesłał właściwemu organowi władzy publicznej kopii zawierającej dane zawarte w komunikacie skierowanym do przedstawicieli pracowników do konsultacji. Pracownik wskazał, że przesłanie takiej kopii stanowi warunek ważności rozwiązania umowy o pracę.

W wyroku z dnia 13 lipca 2023 r. TSUE stwierdził, że przepis dotyczący przekazania właściwemu organowi takich informacji nie ma na celu przyznania ochrony indywidualnej pracownikom objętym zwolnieniami grupowymi, a ma charakter informacyjny i tym samym nie wpływa na ważność zwolnień.

W związku z powyższym wyrokiem TSUE należy uznać, że brak poinformowania właściwego organu (w Polsce jest to właściwy powiatowy urząd pracy) o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych nie może skutkować roszczeniem pracownika o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie.

Należy jednak pamiętać o tym, że pracodawca ma także inne obowiązki takie jak zawiadomienie urzędu pracy po zawarciu porozumienia z zakładowymi organizacjami związkowymi lub w przypadku ich braku o ustaleniu regulaminu zwolnień grupowych.

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących zwolnień grupowych a także innych spraw z zakresu prawa pracy, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z naszą Kancelarią. Wykwalifikowany zespół prawników udzieli Państwu niezbędnych odpowiedzi i profesjonalnego wsparcia prawnego. 

Przygotowali:
Piotr Sawicki
adwokat

Paulina Sochań
aplikantka radcowska