Uszczelnianie polskiego systemu wizowego – planowane zmiany

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przedstawiło projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej mającej na celu reformę polskiego systemu wizowego. Zmiany te są odpowiedzią na zidentyfikowane nieprawidłowości i mają na celu poprawę bezpieczeństwa migracyjnego oraz usprawnienie procesów związanych z wydawaniem wiz. Główne zmiany dotyczą wiz studenckich i pracowniczych, a ich celem jest zwiększenie kontroli nad wydawaniem zezwoleń na pobyt oraz zapobieganie nadużyciom.

Wizy studenckie – kluczowe zmiany

Jednym z problemów, które planuje się rozwiązać, jest nadużywanie wiz studenckich przez osoby spoza Unii Europejskiej, które korzystają z uproszczonych procedur rekrutacyjnych, aby uzyskać szybki dostęp do Polski. W odpowiedzi na ten problem projekt ustawy wprowadza restrykcje wobec studentów spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Przykładowo, chociaż dotychczas istniał wymóg potwierdzania przez właściwe polskie organy np. świadectw maturalnych wydanych za granicą, to w praktyce nie był on egzekwowany przez uczelnie w procesach rekrutacyjnych. Cudzoziemiec aplikujący o wizę studencką przedstawiał zaświadczenie z uczelni o przyjęciu na studia, które odbywało się bez weryfikacji ważności świadectw czy dyplomów.

Przyszłe przepisy będą więc konsekwentnie wymagać od studentów aplikujących o wizy m.in.: 

• przedłożenia uznanego przez Dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) dyplomu, 
• wykazania znajomości języka kształcenia na poziomie minimum B2,
• pozytywnego przejścia rozmowy kwalifikacyjnej lub egzaminu wstępnego.

Dodatkowo konsulowie otrzymają dostęp do elektronicznych baz danych uczelni, a rektorzy będą zobowiązani do powiadamiania o niepodjęciu studiów przez cudzoziemców. Wzmocnione zostaną kontrole jednostek edukacyjnych, a uczelnie mogą otrzymać zakaz przyjmowania zagranicznych studentów w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości.

Zmiany w wizach pracowniczych

Projekt ustawy zakłada również zaostrzenie przepisów dotyczących wiz pracowniczych. Przewiduje się możliwość odmowy wydania zezwoleń na pracę w przypadku podejrzeń o fikcyjne wnioski lub gdy cel pobytu jest inny niż deklarowany. Nowe przepisy mają również wprowadzić mechanizm weryfikacji wiarygodności pracodawców, co ma zapobiec nadużyciom i zapewnić, że cudzoziemcy będą zatrudniani zgodnie z polskimi przepisami.

Planowany termin wejścia w życie

Projekt ustawy obejmuje szereg zmian w kilku różnych ustawach, co wymaga dalszych prac legislacyjnych. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to ostatni kwartał 2024 roku. O dalszym przebiegu prac będziemy informować na bieżąco.

Zmiany te są krokiem w stronę usprawnienia systemu wizowego i mają na celu zapewnienie, że Polska pozostaje bezpiecznym i transparentnym miejscem dla cudzoziemców, zarówno studentów, jak i pracowników.

Przygotowała:

Wiktoria Woźnicka
Prawniczka imigracyjna