System ETIAS w Polsce: Kolejny krok w bezpieczeństwie granic UE

W kontekście ostatnich działań zmierzających do cyfryzacji i zwiększenia bezpieczeństwa na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej, o czym pisaliśmy już przy okazji Systemu Wjazdu/Wyjazdu (EES), Polska przygotowuje się do wprowadzenia kolejnego kluczowego rozwiązania. Mowa o Europejskim Systemie Informacji o Podróży oraz Zezwoleń na Podróż ETIAS (European Travel Information and Authorisation System), ustanowionym na mocy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1240 z dnia 12 września 2018 r. Choć EES i ETIAS stanowią osobne rozwiązania technologiczne, są one ściśle powiązane i działają komplementarnie. O ile EES służy do rejestracji danych przy wjeździe i wyjeździe, o tyle ETIAS odpowiada za wstępną weryfikację podróżnych jeszcze przed ich przybyciem do UE. Oba systemy tworzą spójny, zintegrowany mechanizm kontroli granic zewnętrznych.

Projekt ustawy ETIAS

W odpowiedzi na unijne wymogi, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przygotował Projekt ustawy (UC104) o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w systemie ETIAS. Projekt ten ma na celu wprowadzenie niezbędnych rozwiązań instytucjonalnych i proceduralnych na poziomie krajowym, które umożliwią pełne i prawidłowe stosowanie rozporządzenia.

System ETIAS zakłada, że wszyscy obywatele państw trzecich, którzy są zwolnieni na mocy przepisów szczególnych z obowiązku wizowego, uzyskanie wcześniejszej autoryzacji przed podróżą na terytorium państw członkowskich. Przed rozpoczęciem podróży konieczne będzie złożenie elektronicznego wniosku o zezwolenie za pośrednictwem systemu ETIAS, który z poszanowaniem praw podstawowych oraz zasad ochrony danych osobowych umożliwi wstępną ocenę ryzyka związanego z planowanym wjazdem. Głównym zadaniem tego systemu jest weryfikacja potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa, ryzyka nielegalnej imigracji lub ryzyka epidemiologicznego, jakie mogą stanowić osoby wjeżdżające do UE.

Kluczowe aspekty projektu ustawy

Projekt ustawy precyzuje rolę i obowiązki polskich organów krajowych w zakresie przetwarzania danych ETIAS. Za kluczowy organ odpowiedzialny za funkcjonowanie systemu w Polsce wyznaczono Komendanta Głównego Straży Granicznej, który będzie pełnić funkcję Jednostki Krajowej ETIAS oraz centralnego punktu dostępu. Komendant Główny Straży Granicznej będzie także zarządzał wpisami krajowymi na liście obserwacyjnej ETIAS.

Projekt przewiduje również mechanizm odwoławczy w przypadku negatywnej decyzji, unieważnienia lub cofnięcia zezwolenia na podróż. Procedura ta zakłada możliwość złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy do Komendanta Głównego Straży Granicznej.

Dodatkowo, aby wspierać działanie systemu ETIAS, Komendant Główny Straży Granicznej będzie odpowiedzialny za utworzenie i prowadzenie Krajowego Rejestru Cudzoziemców (KRC), który umożliwi weryfikację danych cudzoziemców w krajowych bazach.

Projekt ustawy przygotowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) ma być przyjęty przez Radę Ministrów w pierwszym kwartale 2026 roku.

 

Przygotowała:

Mariia Stempel
Prawnik imigracyjny

udostępnij:

podobne artykuły