Nowe zasady zwolnień monitorowanych – ważne zmiany od 1 czerwca 2025 r.

Od 1 czerwca 2025 r. obowiązują nowe, doprecyzowane przepisy dotyczące tzw. zwolnień monitorowanych, wprowadzone ustawą o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Nowelizacja ta wprowadza istotne obowiązki dla pracodawców planujących duże redukcje zatrudnienia i jednocześnie rozszerza zakres wsparcia dla pracowników, w tym także dla osób z niepełnosprawnościami. Warto, aby pracodawcy, szczególnie ci zatrudniający większą ilość pracowników, byli świadomi nowych obowiązków, jakie nakłada na nich prawo.

Kiedy mamy do czynienia ze zwolnieniem monitorowanym?

Zwolnienie monitorowane to szczególny rodzaj wsparcia oferowanego pracownikom, którzy tracą zatrudnienie w wyniku działań pracodawcy, mających charakter masowy. Przepisy, które obowiązują od czerwca 2025 r., precyzują, że o zwolnieniu monitorowanym mówimy w sytuacji, gdy pracodawca:

• zatrudnia co najmniej 50 osób,
• planuje zwolnienie minimum 50 pracowników,
• w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące.

Warto podkreślić, że liczba zatrudnionych dotyczy ogółu pracowników, bez względu na wymiar etatu, natomiast liczba zwalnianych odnosi się do pracowników, z którymi ma zostać rozwiązany stosunek pracy bez względu na tryb rozwiązania.

Co istotne, zwolnienie monitorowane nie musi oznaczać klasycznego zwolnienia grupowego w rozumieniu ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Oznacza to, że nawet jeśli nie zostaną spełnione przesłanki do uznania redukcji zatrudnienia za zwolnienie grupowe, może zaistnieć obowiązek realizacji zwolnienia monitorowanego.

Nowe obowiązki pracodawcy – ścisła współpraca z urzędem pracy

Zgodnie z nowymi przepisami, pracodawca planujący przeprowadzenie zwolnienia monitorowanego ma obowiązek nawiązać współpracę z właściwym Powiatowym Urzędem Pracy. Celem tej współpracy jest ustalenie adekwatnych form wsparcia dla zwalnianych osób.

W szczególności należy zapewnić pracownikom:

• Pośrednictwo pracy – pomoc w znalezieniu nowego zatrudnienia,
• Poradnictwo zawodowe – obejmujące ocenę kompetencji i predyspozycji zawodowych,
• Szkolenia i kursy podnoszące kwalifikacje – dostosowane do potrzeb lokalnego rynku pracy.

Co ważne, ustalenie zakresu wsparcia powinno odbywać się przed dokonaniem zwolnień, co oznacza konieczność odpowiedniego planowania i wdrożenia procedury. Pracodawca powinien również wskazać planowany termin rozpoczęcia zwolnień, ich przyczyny oraz liczbę i strukturę osób objętych tym procesem.

Wzmocniona ochrona dla osób z niepełnosprawnościami

Ustawa wyraźnie akcentuje konieczność zapewnienia dostępności procedur i wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Powiatowy Urząd Pracy, we współpracy z pracodawcą, powinien zagwarantować odpowiednie warunki uczestnictwa tych osób w dostępnych formach pomocy – zarówno pod względem organizacyjnym, jak i komunikacyjnym.

Podsumowanie

Nowe przepisy o zwolnieniach monitorowanych to ważny krok w kierunku większej odpowiedzialności społecznej pracodawców oraz wzmocnienia pozycji pracowników na rynku pracy. Wymagają one jednak nie tylko dobrej woli, ale i odpowiedniego przygotowania. 

Przygotowała:

Martyna Dobrowolska
Asystentka Prawna