Nowe zasady uzyskiwania certyfikatów znajomości języka polskiego dla cudzoziemców – nadchodzą zmiany!

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów znajduje się projekt nowelizacji ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim  oraz ustawy z dnia 7 lipca 2017 roku o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Konieczność wprowadzenia nowelizacji podyktowana jest potrzebą stworzenia optymalnych warunków świadczenia usług publicznych, w postaci organizowania egzaminów z języka polskiego jako obcego, a także usprawnienie ich organizacji i przebiegu. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów wyznaczony został na IV kwartał 2024 roku.

Lawinowy wzrost chętnych do przystąpienia do egzaminu

Początkowo oświadczenie znajomości języka polskiego jako obcego w drodze certyfikatu znajomości języka polskiego, służyło przede wszystkim do  poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego w celach akademickich. Obecnie jednak, w wyniku nowelizacji ustawy o cudzoziemcach z roku 2017, certyfikat ten stał się dokumentem, który jest wykorzystywany przede wszystkim w celach imigracyjnych.. Bezpośrednią konsekwencją tego był znaczny wzrost liczby osób zainteresowanych uzyskaniem certyfikatu. Największe zainteresowanie dotyczyło poziomu biegłości językowej B1. Certyfikat ten stanowi potwierdzenie spełnienia przez cudzoziemca wymogu znajomości języka polskiego. Dokument ten jest niezbędny zarówno przy ubieganiu się o uznanie za obywatela polskiego (więcej informacji o zmianach w uzyskaniu obywatelstwa tutaj), jak i w procesie uzyskania zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej (szczegóły dotyczące zmian w potwierdzeniu znajomości języka polskiego tutaj).

Jeszcze w roku 2018 liczba przystępujących do egzaminów na wszystkich poziomach biegłości językowej wynosiła ok. 5 tysięcy, gdzie w roku 2023 liczba ta wzrosła już do ponad 17 tysięcy egzaminowanych. Łatwo zauważyć, że certyfikat cieszy się coraz większym zainteresowaniem, a liczba zdających stale rośnie. Oczekuje się, że wkrótce wzrośnie ona jeszcze bardziej, co jest związane z planowanymi zmianami prawnymi – od przyszłego roku ukończenie szkoły policealnej przestanie spełniać ustawowe wymogi dotyczące uzyskania zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE oraz obywatelstwa polskiego.

Nowelizacja pozwoli na większą liczbę egzaminowanych

Projekt nowelizacji ustawy zakłada między innymi zwiększenie liczby osób z 20 do 30, które będą mogły przystąpić do certyfikowanego egzaminu z języka polskiego jako obcego. Zmianę tę można ocenić pozytywnie, ponieważ w praktyce, możliwość uzyskiwania certyfikatu znajomości języka polskiego wiązała się z szerokim spektrum problemów, przede wszystkim związanymi z utrudnioną możliwością podejścia do egzaminu z uwagi na brak wolnych terminów. Ponadto nowelizacja ustawy przewiduje możliwość zwolnienia z części ustnej egzaminu osób z dysfunkcją narządu słuchu lub mowy. To istotne ułatwienie dla osób z niepełnosprawnościami, które będą miały szansę na sprawiedliwe i dostosowane do swoich potrzeb przeprowadzenie egzaminu.

Należy pamiętać, iż aktualnie jeszcze istnieje możliwość potwierdzenia znajomości języka polskiego za pomocą świadectwa ukończenia w Polsce szkoły lub uczelni z wykładowym językiem polskim za granicą. Jednak według zapowiedzi projektu, dyplomy zagranicznych szkół zostaną wyłączone z procesu jako dokumenty potwierdzające znajomość języka polskiego. Oznacza to, że najprawdopodobniej, poza dyplomem polskiej uczelni, egzamin certyfikatowy stanie się jedyną drogą do potwierdzenia znajomości języka polskiego, co dodatkowo zwiększy zapotrzebowanie na ten egzamin.

Warunki wydawania certyfikatu bez egzaminu od 1 stycznia 2024 r.

 Od 1 stycznia 2024 roku w życie weszła nowelizacja Ustawy o języku polskim, która wprowadziła istotne zmiany w procesie uzyskiwania certyfikatu znajomości języka polskiego. Nowe przepisy umożliwiają szerszej grupie osób aplikowanie o certyfikat potwierdzający znajomość języka polskiego bez konieczności przystępowania do egzaminu. Zmiany te dotyczą m.in. absolwentów studiów wyższych (zarówno licencjackich, jak i magisterskich), osób, które ukończyły edukację za granicą, gdzie język polski był nauczany jako przedmiot obowiązkowy, oraz osób, które zdobyły świadectwo dojrzałości w polskim systemie oświaty. Pełny katalog osób uprawnionych do uzyskania certyfikatu bez egzaminu dostępny jest na stronie certyfikatpolski.pl.

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących procedury ubiegania się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE czy uznania za obywatela polskiego,  zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z naszą Kancelarią. Wykwalifikowany zespół prawników udzieli niezbędnych odpowiedzi i profesjonalne wsparcie prawne. 

Przygotowali:

Oleksandra Karpenko
prawnik imigracyjny

Piotr Dzieniszewski
asystent prawny