Darmowa kwatera dla pracownika – kiedy ulga, a kiedy obowiązek składkowy?

Zgodnie z najnowszą interpretacją ZUS oddziału w Lublinie z 24 lutego 2025 r. (DI/200000/43/73/2025), jeśli pracodawca udostępnia pracownikowi mieszkanie będące własnością firmy za symboliczną opłatą (np. 10 zł), nie nalicza się od tego świadczenia składek. Wynika to z par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. Mieszkanie przekazane na takich warunkach traktowane jest podobnie jak inne benefity, np. prywatna opieka medyczna czy ubezpieczenie grupowe . Dzięki temu rozwiązaniu firmy mają możliwość oferowania atrakcyjnych benefitów, a pracownicy mogą czerpać dodatkowe korzyści bez obciążenia składkowego.

Sytuacja wygląda jednak inaczej, gdy pracodawca udostępnia mieszkanie, które nie jest jego własnością, lecz wynajmuje je od spółdzielni. W takim przypadku, gdy lokum jest przekazywane pracownikowi nieodpłatnie, organ rentowy uznał, że wartość tego świadczenia powinna być wliczana do podstawy wymiaru składek. W praktyce oznacza to, że wartość świadczenia ustala się na podstawie ekwiwalentu pieniężnego określonego w wewnątrzzakładowych przepisach o wynagradzaniu, lub – w przypadku ich braku – według obowiązującego czynszu w spółdzielni.

Interpretacja ZUS, choć korzystna dla firm udostępniających własne mieszkania, pokazuje, że nie każdy benefit związany z mieszkaniem będzie zwolniony ze składek. Kluczowym elementem jest tutaj własność lokalu. Jeżeli mieszkanie należy do pracodawcy, benefit ten nie wpływa na podstawę wymiaru składek, co stanowi pozytywną wiadomość zarówno dla pracodawców , jak i dla pracowników. Natomiast udostępnianie lokali wynajmowanych zewnętrznie wiąże się z koniecznością doliczenia wartości świadczenia, co może wpłynąć na koszty pracy.

Podkreśla się że to pierwsze stanowisko organu rentowego, które rozszerza zastosowanie ulgi z par. 2 ust. 1 pkt 26 na udostępnianie mieszkań na korzystnych warunkach. Dotychczas taki przepis stosowano głównie w odniesieniu do mniejszych benefitów, takich jak abonament medyczny czy karnety sportowe. Nowe orzeczenie może zatem stać się punktem odniesienia dla wielu przedsiębiorstw planujących wprowadzenie podobnych rozwiązań.

Przygotowała:
Magdalena Cieślikowska
prawnik imigracyjny