Stanowisko Urzędu do Spraw Cudzoziemców w sprawie ochrony międzynarodowej dla obywateli Ukrainy

Na początku września 2025 r. Urząd do Spraw Cudzoziemców (UDSC) opublikował komunikat, w którym wskazał, że w ocenie UDSC większości spraw dotyczących obywateli Ukrainy nie ma podstaw do przyznania statusu uchodźcy ani ochrony uzupełniającej. Od marca 2025 r. wydano już ponad tysiąc decyzji odmownych i  jak podkreśla Urząd liczba ta będzie się systematycznie zwiększać.

Do końca września br. najwięcej wniosków uchodźczych w Polsce złożyli obywatele:

• Ukrainy – 6,2 tys. osób
• Białorusi – 2,3 tys. osób
• Rosji – 0,5 tys. osób
• Afganistanu – 0,2 tys. osób
• Tadżykistanu – 0,2 tys. osób.

Ochrona międzynarodowa

W obiegu publicznym często mylą się dwa pojęcia: ochrona międzynarodowa i ochrona czasowa. Należy zauwyżyć, że ochrona międzynarodowa (status uchodźcy lub ochrona uzupełniająca) to rozwiązanie przewidziane w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP. Jest przyznawana jednostkowo, w indywidualnym postępowaniu, jeżeli cudzoziemiec wykaże realne ryzyko prześladowania bądź poważnej krzywdy w przypadku powrotu do kraju pochodzenia.

O ile więc w praktyce trudno uzyskać status uchodźcy czy ochronę uzupełniającą, o tyle obywatele Ukrainy, przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi,  nie muszą się obawiać utraty prawa pobytu, bo system ochrony czasowej nadal obowiązuje i powinien nadal obowiązywać co najmniej do marca 2027 r. na terytorium Unii Europejskiej, o czym pisaliśmy tutaj.

Dane statystyczne

W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2025 r. Urząd do Spraw Cudzoziemców wydał decyzje dotyczące 7,6 tys. osób ubiegających się o ochronę międzynarodową. Kryteria jej przyznania spełniło 3,1 tys. cudzoziemców – głównie obywatele:

• Ukrainy – 1,5 tys. osób
• Białorusi – 1,3 tys. osób
• Rosji – 70 osób.

Decyzje negatywne otrzymało 2,2 tys. cudzoziemców. Najliczniejsze grupy w tym zakresie stanowili obywatele:

• Ukrainy – 1,4 tys. osób
• Rosji – 0,3 tys. osób
• Białorusi – 0,1 tys. osób.

Postępowania dotyczące 2,3 tys. osób zakończyły się natomiast umorzeniem. Dotyczyło to przede wszystkim obywateli:

• Ukrainy – 0,7 tys. osób
• Etiopii – 0,2 tys. osób
• Białorusi – 0,1 tys. osób.

Najczęstszą przyczyną umorzenia postępowania jest sytuacja, w której cudzoziemiec opuszcza Polskę przed wydaniem decyzji merytorycznej.

Podsumowanie

Komunikat Urzędu do Spraw Cudzoziemców jasno pokazuje, że status uchodźcy czy ochrona uzupełniająca dla obywateli Ukrainy pozostają wyjątkiem, a nie regułą. Dla obywateli Ukrainy to gwarancja bezpieczeństwa i stabilności, a dla pracodawców – możliwość dalszego legalnego zatrudniania. Mimo pewnych niejasności legislacyjnych, system ochrony czasowej pozostaje fundamentem regulującym sytuację cudzoziemców z Ukrainy w Polsce.

Przygotowała:

Martyna Dobrowolska
Asystentka Prawna