4-dniowy tydzień pracy w Polsce? Nowy pilotaż rządu może zmienić polski rynek pracy

Tradycyjny model pracy pięć dni w tygodniu odchodzi do przeszłości – i to nie tylko w teorii. Polska właśnie staje się polem doświadczalnym dla nowego podejścia do organizacji pracy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uruchomiło pierwszy w kraju program pilotażowy, który umożliwia przetestowanie krótszego tygodnia pracy bez obniżki wynagrodzeń. Projekt „Skrócony czas pracy – to się dzieje!” to nie tylko hasło, lecz konkretna propozycja zmiany.

Dla kogo jest ten pilotaż?

Program jest skierowany zarówno do podmiotów publicznych (np. urzędy pracy, jednostki samorządu terytorialnego), jak i prywatnych pracodawców, którzy:

• Prowadzą działalność co najmniej 12 miesięcy,
• Zatrudniają minimum 75% pracowników na umowach o pracę,
• Obejmą projektem co najmniej 50% zatrudnionych (na różnych stanowiskach),
• Zobowiążą się do utrzymania zatrudnienia na poziomie min. 90% stanu początkowego oraz do zachowania poziomu wynagrodzeń pracowników objętych pilotażem.

Na jakie wsparcie może liczyć pracodawca?

Do rozdysponowania jest 50 milionów złotych, a maksymalna wartość wsparcia na jeden projekt wynosi aż 1 milion złotych. Jednocześnie koszt przypadający na jednego pracownika objętego programem nie może przekroczyć 20 tysięcy złotych.

Dofinansowane będą m.in.:

• Badania i analizy dotyczące wdrożenia krótszego czasu pracy,
• Szkolenia dla pracowników,
• Optymalizacja i automatyzacja procesów pracy,
• Opracowanie nowych dokumentów i regulaminów,
• Dofinansowanie wynagrodzeń.

Modele skróconego czasu pracy

Pilotaż umożliwia elastyczne podejście do wdrażania skróconego czasu pracy. Pracodawcy mogą wybrać jeden z kilku modeli lub zaprojektować własny, w tym m.in.:

• Zmniejszenie liczby dni pracy (np. 4-dniowy tydzień),
• Skrócenie liczby godzin w poszczególne dni,
• Przyznanie dodatkowych dni wolnych w miesiącu,
• Dodatkowy urlop wypoczynkowy,
• Inne, dostosowane do specyfiki danej organizacji.

W I połowie etapu testowego (styczeń-czerwiec 2026 r.) czas pracy musi zostać skrócony o minimum 10%, a w drugiej połowie (lipiec-grudzień 2026 r.) – o minimum 20%.

Przebieg pilotażu – 3 etapy

Pilotaż będzie realizowany w trzech etapach:

• Przygotowanie (do 31.12.2025) – stworzenie planu wdrożenia, wypełnienie ankiet wstępnych,
• Testowanie (01.01-31.12.2026) – wdrożenie modelu, kwartalne ankiety oceniające,
• Podsumowanie (do 15.05.2027) – analiza wyników, przygotowanie sprawozdania końcowego.

Jak wziąć udział?

Nabór wniosków potrwa od 14 sierpnia do 15 września 2025 r. Dokumenty należy złożyć elektronicznie za pomocą generatora udostępnionego przez Ministerstwo.

Wniosek powinien zawierać: formularz aplikacyjny o przyznanie środków Funduszu Pracy, projekt pilotażowy z opisem celów, rezultatów i mierników sukcesu, wymagane oświadczenia i deklaracje (brak zaległości, współpraca z urzędem pracy, itp.).

Lista projektów zakwalifikowanych do realizacji zostanie opublikowana do 15 października 2025 r. Po tej dacie rozpoczną się negocjacje i podpisywanie umów.

Dlaczego warto się nim zainteresować?

Program ma charakter eksperymentu systemowego: jego celem jest sprawdzenie w praktyce, jak różne modele skrócenia czasu pracy wpływają na kluczowe wskaźniki funkcjonowania organizacji – od efektywności i rotacji kadry po zdrowie psychiczne pracowników. Założenie jest jedno: pracujemy krócej, ale nie zarabiamy mniej.

Z jednej strony, jest to odpowiedź na globalne trendy oraz na konkretne wyzwania demograficzne i gospodarcze w Polsce – spadającą dzietność, starzejące się społeczeństwo, rosnące ryzyko wypalenia zawodowego. Z drugiej, to także szansa na pełniejsze wykorzystanie potencjału, jaki daje postępująca automatyzacja i cyfryzacja pracy.

 

Przygotowała:

Martyna Dobrowolska
Asystentka Prawna