Zwolnienie lekarskie w jednej firmie a praca w drugiej?

Zasiłek chorobowy – planowane zmiany w przepisach

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany w przepisach uzasadnione są koniecznością doprecyzowania przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego. 

Zgodnie z planowanymi zmianami przebywanie na zwolnieniu w jednej pracy nie będzie wykluczało możliwości wykonywania i pobierania wynagrodzenia za inną pracę. Nowe przepisy mają także  rozwiać wątpliwości na zagadnienia, które często budzą wątpliwości: czy pracownik może podpisać fakturę będąc na zwolnieniu chorobowym? Czy podczas L4 można wyjść na zakupy spożywcze lub do apteki? Kiedy możliwy jest wyjazd za granicę podczas zwolnienia lekarskiego?

 

Zwolnienie lekarskie w jednej firmie a praca w drugiej?

Zgodnie z proponowanymi przepisami, w przypadku spełniania warunków do podlegania ubezpieczeniom społecznym z co najmniej dwóch tytułów do tych ubezpieczeń, niezdolność do pracy z powodu choroby ma dotyczyć  każdego z tych tytułów. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy wystawiający zwolnienie od pracy wskaże w orzeczeniu, że praca zarobkowa w ramach określonego tytułu może być wykonywana z uwagi na rodzaj tej pracy.

Oznacza to, że przebywając na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy, będzie można wykonywać pracę i pobierać wynagrodzenie w innej pracy, jeśli charakter tej pracy na to pozwala. Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu, możliwe będzie jednoczesne pobieranie zasiłku chorobowego z jednego tytułu oraz wynagrodzenia z drugiego.  Na przykład chirurg ze złamanym palcem może być niezdolny do pracy chirurga w szpitalu, ale z powodzeniem może prowadzić wykłady z chirurgii jako nauczyciel akademicki.

Zgodnie z aktualną praktyką ZUSu  każde wykonywanie pracy zarobkowej w okresie pobierania zasiłku chorobowego z tytułu zatrudnienia u innego płatnika składek, pozbawia ubezpieczonego prawa do zasiłku za cały okres zwolnienia lekarskiego.

 

Zwolnienie lekarskie a czynności incydentalne

Kolejną istotną zmianą proponowaną w projekcie jest wprowadzenie definicji pracy zarobkowej. Jako praca zarobkowa ma być rozumiana każda czynność mająca charakter zarobkowy, niezależnie od stosunku prawnego będącego podstawą jej wykonania, z wyłączeniem czynności incydentalnych, które w okresie zwolnienia od pracy wymagają podjęcia ze względu na istotne okoliczności.

Podjęcie czynności, których zaniechanie mogłoby prowadzić m.in. do znacznych strat finansowych dla pracodawcy lub kontrahenta, takich jak podpisanie faktur, listów przewozowych czy innych dokumentów, nie będzie prowadziło do odebrania świadczenia. Wprowadzenie tego zapisu uwzględnia utrwaloną wykładnię Sądu Najwyższego. 

 

Zwykłe czynności dnia codziennego podczas L4

Zgodnie z orzecznictwem sądowym orzeczona niezdolność do pracy z możliwością poruszania się umożliwia wykonywanie zwykłych czynności, takich jak dokonywanie zakupów żywności lub leków, udania się na wizytę lekarską.

Proponowane przepisy doprecyzowują także przesłanki utratę prawa do zasiłku chorobowego, wskazując, że za aktywnością niezgodną z celem zwolnienia od pracy należy rozumieć wszelkie działania utrudniające lub wydłużające proces leczenia lub rekonwalescencję, z wyłączeniem zwykłych czynności dnia codziennego lub czynności incydentalnych, których podjęcia w okresie zwolnienia od pracy wymagają istotne okoliczności. 

 

L4 za granicą?

Projekt ustawy wychodzi naprzeciw oczekiwaniom osób chorych, które stają przed dylematem czy w okresie orzeczonej niezdolności do pracy mogą wyjechać poza granice Polski. Proponowana zmiana przepisu wskazuje wprost, że miejscem wskazanym w zwolnieniu lub zawiadomieniu może być adres pobytu w innym państwie, jeżeli uzasadnione to jest zaleceniami lekarza lub innymi istotnymi okolicznościami, chyba że Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma możliwość zlecenia przeprowadzenia kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia w tym państwie na mocy przepisów odrębnych.

Jak wynika z uzasadnienia projektu przepis będzie miał zastosowanie przede wszystkim w przypadku państw członkowskich Unii Europejskiej, ponieważ na podstawie przepisów unijnych ZUS ma możliwość wystąpienia do zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej o przeprowadzenie kontroli.

Miejsce pobytu w innym państwie może być uzasadnione zaleceniem zmiany środowiska i klimatu ze względu na stan zdrowia, a także innymi istotnymi okolicznościami, takimi jak konieczność zapewnienia osobie chorej opieki przez osobę zamieszkałą w innym kraju.

 

Przygotowała:

Paulina Sochań
aplikantka radcowska