Ujawnienie ciąży w toku postępowania – czy stanowi zmianę powództwa? Uchwała Sądu Najwyższego

Pracownice w ciąży objęte są szczególną ochroną wynikającą wprost z przepisów Kodeksu pracy. Wypowiedzenie umowy o pracę kobiecie ciężarnej możliwe jest tylko w ściśle określonych przypadkach. Co jednak w sytuacji, gdy niczego nieświadomy pracodawca wypowiada umowę, a pracownica informuję o ciąży po kilku a nawet kilkunastu miesiącach od otrzymania wypowiedzenia? 

Kwestię ujawnienia w toku postępowania sądowego w sprawie z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę nowej okoliczności, jaką jest ciąża pracownicy w okresie biegnącego wypowiedzenia przeanalizował Sąd Najwyższy. 

 

Pracownica ujawniła nową informację

Sprawa dotyczyła pracownicy firmy kosmetycznej. Pracodawca, niezadowolony z wyników sprzedaży kobiety, zdecydował się na zwolnienie jej za wypowiedzeniem. Pracownica nie zgodziła się jednak z zarzutem pracodawcy, twierdząc, że podana przyczyna wypowiedzenia była nieprawdziwa i niekonkretna. W efekcie wniosła odwołanie do sądu, domagając się uznania wypowiedzenia za bezskuteczne. 

14 miesięcy później kobieta poinformowała w piśmie skierowanym do Sądu, że zaszła w ciąże w trakcie okresu wypowiedzenia, a więc tym samym korzystała ze szczególnej ochrony stosunku pracy. Zażądała przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy. Pracodawca bezskutecznie próbował argumentować, że zatajając fakt ciąży przez tak długi czas, pracownica nadużyła zasad współżycia społecznego.

 

Zapytanie do Sądu Najwyższego

W wyniku apelacji wniesionej przez pracodawcę, sprawa trafiła do Sądu II instancji. Ten zaś zdecydował się zwrócić się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym o następujące kwestie:

1. Czy pracownica, która dowiedziała się o swojej ciąży po złożeniu odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę na zwykłych przyczynach wypowiedzenia i chce powołać się na ten nowy fakt, musi to zrobić w terminie 21 dni od powzięcia informacji o ciąży, aby skutecznie rozszerzyć pozew i włączyć ten nowy fakt do sprawy? Czy może dokonać tego w dowolnym czasie, skoro sprawa już toczy się w sądzie?
2. Jeśli termin do rozszerzenia pozwu nie jest ograniczony, a nowa okoliczność dotyczy ochrony pracownicy w ciąży, to czy sąd może odstąpić od stosowania bezwzględnej ochrony prawnej, jeśli pracownica poinformowała pracodawcę o ciąży dopiero 14 miesięcy po uzyskaniu tej informacji?

 

SN: ujawnienie ciąży nie stanowi zmiany powództwa

Sąd Najwyższy w uchwale III PZP 1/24 stwierdził, że ujawnienie w toku postępowania sądowego w sprawie z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę nowej okoliczności, jaką jest ciąża pracownicy w okresie biegnącego wypowiedzenia, nie stanowi zmiany powództwa i dlatego nie jest ograniczone terminem na złożenie odwołania w terminie 21 dni od dnia doręczenia pisma.

Sąd w ustnym uzasadnieniu podkreślił, że późne ujawnienie stanu ciąży ma wpływ na wysokość wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy – odszkodowanie liczy się dopiero od momentu, gdy pracodawca dowiedział się o ciąży, a nie od chwili samego zwolnienia.

 

Co to oznacza dla pracodawców?

Omawiana uchwała Sądu Najwyższego to sygnał, że bez względu na to, ile czasu minęło od wypowiedzenia, to pracownice, będące w momencie zwolnienia w ciąży, mogą liczyć na bezgraniczną ochronę. Ignorowanie tego faktu może w konsekwencji prowadzić do konsekwencji finansowych i prawnych wobec pracodawcy.

 

Przygotowała:

Martyna Dobrowolska
Asystentka Prawna