Napad w pracy – czy pracodawca ponosi odpowiedzialność?

W wyroku z dnia 24 stycznia 2025 r. (sygn. I PSK 1/24), Sąd Najwyższy po raz kolejny przypomniał, że obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy to obowiązek pracodawcy, a nie jego dobra wola.

Dramatyczne skutki braku zabezpieczeń – co się wydarzyło?

Sprawa dotyczyła napadu rabunkowego, do którego doszło w oddziale banku. Napastnik groził pracownicy pistoletem. W konsekwencji pracownica zmagała się z trudnym stanem psychicznym oraz leczyła się w Poradni Zdrowia Psychicznego. W okresie leczenia pozostawała pod opieką specjalistów, zażywała przepisane leki psychotropowe oraz regularnie uczestniczyła w terapiach psychologicznych. Z uwagi na stan zdrowia, przez 6 miesięcy przebywała na zwolnieniu lekarskim, a następnie przez kolejny rok korzystała ze świadczenia rehabilitacyjnego. W związku z długotrwałą nieobecnością, pracodawca rozwiązał z powódką umowę o pracę na podstawie obowiązujących przepisów prawa pracy.

Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził na rzecz powódki kwotę 95.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Bank wniósł skargę kasacyjną, twierdząc, że brak jest związku przyczynowego pomiędzy brakiem odpowiedniej ochrony w oddziale a wystąpieniem napadu.

Bank kwestionuje odpowiedzialność – Sąd Najwyższy mówi: “To obowiązek Pracodawcy!”

Sąd Najwyższy nie podzielił stanowiska Banku. W uzasadnieniu postanowienia wskazał, że: “Odpowiedzialność pracodawcy na zasadzie winy za skutki wypadku przy pracy uwarunkowana jest wykazaniem przez pracownika, że w konkretnych okolicznościach faktycznych praca została zorganizowana nieprawidłowo, co w konsekwencji doprowadziło do wypadku, albo że istniejące realne zagrożenia przy jej wykonywaniu nie zostały właściwie rozpoznane przez pracodawcę, wobec czego pracownik nie miał o nich wiedzy, albo że zagrożenia faktycznie rozpoznane nie zostały wyeliminowane przez pracodawcę, co naraziło zdrowie pracownika na uszczerbek. Powinność pracodawcy zapewnienia bezpieczeństwa zatrudnianym osobom w środowisku pracy jest wartością powszechną, nie wynikającą wyłącznie z kontraktu”.

Lekcja dla pracodawców – lepiej zapobiegać niż płacić odszkodowania

Sąd podkreślił, że podjęcie działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa – takich jak odpowiednie środki ochrony – powinno wynikać z podstawowej troski o życie i zdrowie pracowników. Zaniedbanie tych obowiązków, nawet jeśli bezpośrednią przyczyną szkody był czyn przestępczy osoby trzeciej, nie zwalnia pracodawcy z odpowiedzialności.

Orzeczenie to stanowi istotny sygnał dla pracodawców, zwłaszcza z branż narażonych na ryzyko napadów lub innych zagrożeń. Brak właściwych zabezpieczeń może skutkować nie tylko poważnymi stratami wizerunkowymi, ale i odpowiedzialnością odszkodowawczą.

Inwestycja w ochronę fizyczną, monitoring, odpowiednie szkolenia BHP czy dodatkowe środki bezpieczeństwa nie jest kosztem – to kluczowy element odpowiedzialnego zarządzania ryzykiem.

Przygotowała:

Martyna Dobrowolska
Asystentka Prawna