Kto ma zwrócić kartę pobytu cudzoziemca po jego śmierci?

Jeśli cel, w którym została wydana karta pobytu jest już nieaktualny, należy poinformować o tym właściwego ze względu na miejsce jej wydania wojewodę oraz zwrócić dokument. Zasadniczo, dopełnienie tych formalności jest obowiązkiem posiadacza dokumentu potwierdzającego jego prawo do pobytu czasowego, stałego czy też rezydenta długoterminowego UE. Jednakże w przypadku zgonu cudzoziemca-posiadacza sytuacja ta na mocy samego faktu ulega zmianie. 

Wówczas należy odwołać się do ustawy o cudzoziemcach, zgodnie z którą osobą odpowiedzialną za zwrot karty pobytu zmarłego cudzoziemca jest osoba uprawniona do pochówku, tj. członkowie najbliższej rodziny zmarłego cudzoziemca, do których zalicza się:

• pozostałego małżonka(kę);
• krewnych zstępnych;
• krewnych wstępnych;
• krewnych bocznych do 4 stopnia pokrewieństwa;
• powinowatych w linii prostej do 1. stopnia.

O ile kwestia małżonka czy też małżonki prezentuje się jasno, to pozostałe kategorie osób uprawnionych warto rozwinąć. Tak więc do krewnych wstępnych należy zaliczyć wszystkich tych, którzy należą do grona potomków danego cudzoziemca. Najczęściej występujący zstępni to dzieci, wnuki oraz prawnuki. W tym przypadku nie jest jednak konieczne występowanie więzów krwi. Zstępnymi osoby fizycznej będą również jej dzieci przysposobione (czyli adoptowane) oraz dzieci uznane za własne. Krewnymi wstępnymi cudzoziemca (jak również każdej osoby fizycznej) są te osoby, od których on się wywodzi – jego rodzice, dziadkowie, pradziadkowie. Z kolei krewnymi w linii bocznej są osoby pochodzące od wspólnego przodka, jednocześnie niebędące krewnymi w linii prostej, a mianowicie rodzeństwo, bratankowie, siostrzeńcy, ciotki, wujkowie, kuzyni itp. W przypadku powinowactwa 1. stopnia to są rodzice współmałżonka – teść i teściowa. 

Warto zwrócić uwagę, że z chwilą śmierci tracą moc wszystkie udzielone przez cudzoziemca pełnomocnictwa. Oznacza to, że żaden z dotychczasowych pełnomocników nie będzie uprawniony do zwrotu karty pobytu swojego zmarłego mocodawcy. 

Zwrotu dokonuje się organowi, który wydał ww. dokumenty, czyli w przypadku karty pobytu będzie to wojewoda, który ją wydał. Składając zawiadomienie do organu o fakcie zgonu, warto również dołączyć, poza kartą zmarłego cudzoziemca, akt zgonu lub inny dokument potwierdzający te okoliczności, dowód osobisty małżonka lub jego inny dokument tożsamości czy też akt zawarcia małżeństwa. Dostarczenie dodatkowych dokumentów zapobiegnie pojawieniu się potencjalnych wątpliwości organu co do zgłoszonego faktu. Wysyłając tak skompletowanie zawiadomienie, należy mieć na uwadze terminy przewidziane dla zwrotów dokumentów w ustawie – dokonanie tej czynności powinno nastąpić niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia zaistnienia przyczyny uzasadniającej konieczność zwrotu dokumentu. Po otrzymaniu zawiadomienia organ unieważnia kartę pobytu zmarłego cudzoziemca oraz na wniosek osoby dokonującej zwrotu może wydać nieodpłatnie zaświadczenie o zwrocie karty pobytu ważne przez okres 30 dni. 

Notabene zwrotu podlega nie tylko karta pobytu, lecz także inne dokumenty, np. polski dokument podróży czy też polski dokument tożsamości cudzoziemca.

Czynność zwrotu karty pobytu w przypadku zgonu jej posiadacza stanowi istotny element procedury administracyjnej zapewniający jej sprawne funkcjonowanie. Ma to na celu nie tylko aktualizację danych w krajowych rejestrach, ewidencjach i wykazach w sprawach cudzoziemców, lecz także jest gwarancją zaprzestania podejmowania jakichkolwiek działań na rzecz osoby zmarłej. Z uwzględnieniem specyfiki sytuacji związanej ze stratą osoby bliskiej mimo wszystko warto jednak mieć na uwadze również kwestie prawne.

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z tematyką prawa migracyjnego zapraszamy do kontaktu z Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników udzieli odpowiedzi na wszelkie pytania, oferując profesjonalną pomoc prawną. Korzystając z usług Kancelarii, mogą Państwo liczyć na profesjonalizm, rzetelność i zaangażowanie na każdym etapie współpracy.

Przygotowała:

Anna Myszko
prawniczka imigracyjna