Kontrola umów cywilnoprawnych przez PIP w 2023
Kontrole PIP w 2023
Jak wskazuje Państwowa Inspekcja Pracy w sprawozdaniu ze swojej działalności, w 2023 r. inspektorzy pracy skontrolowali 42 205 umów cywilnoprawnych, z czego 1903 umowy zostały zakwestionowane jako umowy zawarte na warunkach wskazujących na istnienie stosunku pracy. Najwięcej skontrolowanych – bo aż 96,5 % – zostało umów zlecenia.
Ze statystyk PIP wynika, że z roku na rok zmniejsza się odsetek umów cywilnoprawnych kwestionowanych przez inspektorów pracy w stosunku do liczby umów poddanych kontroli.
Warunki objęte kontrolą obejmowały powtarzalność oraz przesłanki zawieranych umów cywilnoprawnych, a także porównanie warunków zatrudnienia i obowiązków osób zatrudnionych na podstawie różnych umów a wykonujących taką samą pracę.
Umowa cywilnoprawna zamiast umowy o pracę
Jak stwierdza PIP, do przyczyn wyboru umów cywilnoprawnych zamiast umów o pracę należą:
- niedostateczna znajomość przepisów prawa;
- chęć zminimalizowania kosztów zatrudnienia przez podmioty zatrudniające;
- świadomy wybór osób wykonujących pracę (w szczególności przez studentów, emerytów, rencistów, osób pracujących o kilku podmiotów, prowadzących gospodarstwa rolne) ze względu na większą elastyczność zatrudnienia i zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
Powództwa o ustalenie stosunku pracy
W 2023 r. inspektorzy pracy skierowali do sądów 52 powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy na rzecz 58 osób. Państwowa Inspekcja Pracy wskazuje, że niewielka ilość pozwów wynika z faktu, że ich wnoszenie jest mało efektywne. Szybszym i skuteczniejszym środkiem jest kierowanie do pracodawców poleceń i wystąpień.
W ocenie PIP obecne instrumenty przysługujące inspektorom pracy są niewystarczające. Państwowa Inspekcja Pracy pracuje nad projektem ustawy, która miałaby pozwolić inspektorom przekształcać umowy cywilnoprawne zawarte w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy w umowę o pracę, o czym więcej pisaliśmy TUTAJ.
Przygotowała:
Paulina Sochań
aplikantka radcowska
